ABD Başkanı Donald Trump yeni bir dört motorlu jet için çok istekli olabilir ancak birçok hükümet ve kraliyet ailesi gökyüzündeki yakıt tüketen saraylarından kurtuluyor.

---

16 Mayıs 2025, 13:05 Güncelleme: 16 Mayıs 2025, 13:12

Dünyanın en büyük özel jet filolarından birine sahip olan Katar kraliyet ailesi, en büyük uçaklarından bazılarını sessizce elden çıkarıyor. Boeing 747 jumbo jetlerinden biri için mükemmel alıcı onlar için Air Force One'ın değiştirilmesinde yıllarca süren gecikmelerden dolayı hayal kırıklığına uğrayan ABD Başkan Donald Trump oldu.

2020’de satışa çıkardı

Pek çok kişi Katarlıların Trump'a bu lüks uçağı teklif etmelerinin nedeninin, anlaşmalarıyla ünlü Başkan'ın gözüne girmek olduğunu düşünse de daha basit bir gerekçe de olabilir: Artık bu uçağı istemiyorlar. Arşivlenen bir listeye göre kraliyet ailesi 2020 yılında satışa çıkardığı uçağı satmayı başaramadı. Forbes'a konuşan havacılık uzmanları, uçağın elden çıkarılmasının Katar yöneticilerine bakım ve depolama masraflarında büyük bir tasarruf sağlayabileceğini söyledi. Trump'ı mutlu etmek de cabası.

Gösterişli bir 747'yi daha elden çıkaran Katar, bu devasa, yakıt tüketen ve son derece kişiselleştirilmiş uçaklara olan talebin azaldığının bir örneği. Bu uçakları satın almak isteyen pek kimse yok ve bu uçaklara sahip olan hükümetlerin ve kraliyet ailelerinin çoğu son on yıldır bu uçakları elden çıkarmaya çalışıyor.

Devletler daha çok yönlü uçaklara yöneliyorlar

Dubai merkezli havacılık danışmanlık firması BAA & Partners'ın genel müdürü Linus Bauer Forbes'a verdiği demeçte, "Katar pek çok modern devlet gibi, resmi seyahatler için daha yalın, daha çok yönlü uçaklara doğru kayıyor" dedi. Uçağın Trump'a verilmesi yaratıcı bir elden çıkarma stratejisi olacak.

Suudi Arabistan'ın Basra Körfezi'ndeki Connecticut'a benzeyen kurak yarımadası, ülkeyi kişi başına düşen GSYH'ye göre dünyanın en zengin dördüncü ülkesi haline getiren ve Thani Hanedanı'nı zenginleştiren derin petrol ve gaz rezervlerine sahip. Aile, servetlerinin bir kısmını az sayıda yolcu için lüks araçlara dönüştürülen yaklaşık bir düzine Airbus ve Boeing uçağının yanı sıra Bombardier ve Dassault'un daha küçük iş jetlerinden oluşan abartılı bir filoya yatırdı.

Trump'ın göz diktiği 747 de bu uçaklardan biri. Jete, 2007-2013 yılları arasında Katar başbakanı olarak görev yapan milyarder Hamad bin Jassim bin Jaber Al Thani'nin baş harfleri olan A7-HBJ numarası verilmiş. Şu anda kraliyet hava filosunda bulunan üç 747-8'den biri olan uçak, Qatar Amiri Flight adlı bir kuruluş tarafından yönetiliyor. Uçak 2012 yılında satın alındığında liste fiyatı 367 milyon dolardı, buna tamamlanması üç yıl süren ve muhtemelen on milyonlarca dolara mal olan iç mekan dahil değildi.

Uçağın içini inşa eden AMAC Aerospace'in broşürüne göre, Katarlıların Trump'a verebileceği 747, 2020'de piyasaya sürülmeden önceki beş yıl içinde sadece 1.069 saat uçtu. Bauer, Katarlıların diğer iki VIP 747-8'inden birinin uçuş takip hizmetlerinde görünmediğini, bunun da aktif hizmetten çekilmiş olabileceğini gösterdiğini söyledi. Katar 2018 yılında benzer bir 747-8'i Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a vermiş, daha eski bir 747-SP'yi ise bir varlık yönetim firmasına devretmiş ve bu firma da uçağı depoya kaldırmış görünüyor.

Artan bakım maliyetlerinden de kurtulacak

Eski bir havayolu teknisyeni ve ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu üyesi olan John Goglia, 747-8'in ABD'ye verilmesinin Katarlıların 747 filosunun dünya çapında küçülmesi ve bu uçaklarda çalışmayı bilen teknisyen sayısının azalması nedeniyle artan bakım maliyetlerinden kaçınmasına da olanak sağlayacağını söyledi. 

2020 satış broşüründe uçağın 2024'te iniş takımlarının elden geçirileceği ve 2027'de 12 yıllık bir kontrolden geçeceği belirtiliyordu. Uçağın ve motorların parçalara ayrıldığı ve genellikle her altı ila 12 yılda bir yapılan bu kontrolün tamamlanması aylar sürebiliyor ve milyonlarca dolara mal olabiliyor. Buna karşın, Boeing'in başkanlık jeti olarak hizmet verecek iki 747'yi donatmak için yaptığı 3.9 milyar dolarlık sözleşmenin yıllarca gerisinde kalmasına öfkelenen Trump, salı günü Katar uçağının Amerikan vergi mükelleflerine yüz milyonlarca dolar tasarruf sağlayacağını iddia etti. Trump sosyal medya platformu Truth Social'da "Sadece bir aptal Ülkemiz adına bu hediyeyi kabul etmez" diye yazdı.

---