Kilo Kaybı ve Egzersiz için Esneme Hareketleri Önemli mi?
SOURCE:Evrim Ağacı|BY:Hakan Orhan
Egzersiz sonrası toparlanmayı hızlandırmak için kas esnetmenin değeri ya da değersizliği konusunda ciddi bir kafa karışıklığı var gibi görünüyor. “Esneme laktik asidi temizler!” ve buna benzer pek çok iddia ortalıkta dolaşıyor. Bunların herhangi biri doğru mu? Bir bakıma öyle.ToparlanmaEgzersiz sırasında…
Egzersiz sonrası toparlanmayı hızlandırmak için kas esnetmenin değeri ya da değersizliği konusunda ciddi bir kafa karışıklığı var gibi görünüyor. “Esneme laktik asidi temizler!” ve buna benzer pek çok iddia ortalıkta dolaşıyor. Bunların herhangi biri doğru mu? Bir bakıma öyle.
Toparlanma
Egzersiz sırasında kaslar çalışmaya zorlanır. Bu çalışma sırasında yakıt tüketilir, atık ürünler oluşur ve kas liflerinin yapısı çok sayıda mikro yırtık nedeniyle bozulur. Kıyaslama yapmak gerekirse bir ziyafet düşünün; yemek yenilir, çöp birikir (peçeteler, tavuk kemikleri vb.) ve masa düzeni bozulur. Bir sonraki ziyafetten önce, yiyeceklerin yeniden stoklanması, çöplerin temizlenmesi ve masaların yeniden kurulması gerekir. Kaslar için bir sonraki etkinliğe hazırlanma sürecine "iyileşme" denir. Bu süreçte kas, ağrı olmadan tam işlevine geri döner.
Bu, doğrudan vücutta değişime yol açan bir süreç olmasa da kısa bir süre içinde en üst düzeyde birden fazla kez yarışmak isteyen sporcular için önemlidir.
Tüm Reklamları Kapat
Sporcular toparlanmayı hızlandırmak için pek çok yöntem denemiştir: kriyoterapi, masaj, kompresyon, buzlu suya daldırma, germe egzersizleri, hiperbarik oksijen, anti-enflamatuar ilaçlar ve elektromiyostimülasyon; bunlardan sadece birkaçı. Bu müdahaleler, yoğun egzersiz sonrasında biriken laktik asit, enflamatuar belirteçler ve diğer molekülleri azaltmayı amaçlamaktadır.
Bunlar arasında yalnızca masaj tutarlı bir şekilde etkilidir. Birçok çalışma, esnemenin atık maddelerin uzaklaştırılmasına anlamlı bir katkı sağlamadığını ya da kas toparlanmasını hızlandıran bir rol oynamadığını ortaya koymuştur.
Yeniden Yapılanma
Çoğumuz profesyonel yarışmalar için antrenman yapmıyoruz; sağlıklı olmak, kilo vermek ve ruh hâlimizi iyileştirmek için egzersiz yapıyoruz. Bu durumda egzersize verilen "yeniden yapılanma yanıtı"na odaklanmamız gerekir. Bu yanıt, vücudun toparlanmasından farklıdır.
Basitçe söylemek gerekirse düzenli olarak egzersiz yaptığımızda vücudumuz bu stres faktörüne kas yapısını, metabolizmayı ve fizyolojiyi değiştirerek uyum sağlar. Egzersizin tüm olumlu etkilerini doğuran şey bu yeniden yapılanma sürecidir. Ziyafet örneğimize dönelim. Her etkinliğe 500 kişinin geleceğini ancak şu anda sadece 10 masa kurmuş olduğumuzu fark edersek bir sonraki etkinlik için hazır olmak üzere kapasitemizi değiştiririz. Mutfaktaki verimliliği artırır ve daha fazla masa kurarız. Benzer şekilde, vücudumuz artan egzersize uyum sağlamak için kendini yeniden şekillendirir.
Tüm Reklamları Kapat
Vücudun egzersize verdiği yeniden şekillendirme tepkisini nasıl optimize edeceğini belirlemek için birçok çalışma yapılmıştır. 35 yılı aşkın süren araştırmaların ardından, altı değişkenin vücudun egzersize yanıt olarak yeniden organize olma çabasına sürekli olarak yardımcı olduğu ortaya çıkmaktadır: besin alımının zamanlaması (özellikle protein), egzersiz türü, masaj, uyku, düşük doz kreatin ve esneme.
Kas germe egzersizlerinin belki de en bilinen ve kabul edilen faydaları; hareket açıklığının iyileştirilmesi veya korunması (ya da her ikisi), kemik ve eklemlerin hizalanması ve bağ dokularının güçlendirilmesidir. Bunların tamamı performansı optimize eden unsurlardır. Birçok çalışma, esneklik antrenmanının (bir egzersiz programının parçası olarak kas esnetmeye zaman içinde gösterilen özel dikkat) kas fonksiyonunu doğrudan iyileştirdiğini göstermiştir ve ultrason görüntüleri, haftalarca süren düzenli esnemenin ardından daha uzun lifler gibi kas mimarisinde olumlu değişiklikler olduğunu belgelemektedir.
Kas germe egzersizleriyle ilgili daha önceki olumsuz yorumlar, sıradan bir gözlemci için yanıltıcı olabilir. Bir antrenman veya yarışma öncesinde yapılan statik esneme rutinlerinin (uzan, 30 saniye tut, bırak, sonraki esneme) o etkinlik sırasında güçte azalmalara yol açtığı ve aktivite öncesinde esnemenin eskiden uzun süre düşünüldüğü gibi yaralanmaları önlemediği doğrudur. Ancak bunlar, çoğu insan için geçerli olmayan çok spesifik durumlardır.
Bir sonraki etkinlikten hemen önce sakatlanma riskini azaltmaya, gücü artırmaya ya da kas toparlanmasını hızlandırmaya çalışan elit bir sporcuysanız o zaman hayır.
Evrim Ağacı'ndan Mesaj
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
Kreosus
Kreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
Patreon
Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTube
YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer Platformlar
Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!
Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Ancak çoğu insan gibi kilo vermek, sağlıklı olmak ve ruh hâlini iyileştirmek için egzersiz yapıyorsanız esneme hareketleri yapmalısınız. Esneme; kasların yeniden yapılanmasına, bağ dokularının güçlenmesine, hareket açıklığının artmasına, eklemlerin hizalanmasına ve sonraki egzersizler sırasında kan akışının artma potansiyeline katkıda bulunur. Bunların hepsi uzun vadede faydalı etkilerdir.
Evrim Ağacı, sizlerin sayesinde bağımsız bir bilim iletişim platformu olmaya devam edecek!
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Avantajlarımız
"Maddi Destekçi" Rozeti
Reklamsız Deneyim
%10 Daha Fazla UP Kazanımı
Özel İçeriklere Erişim
+5 Quiz Oluşturma Hakkı
Özel Profil Görünümü
+1 İçerik Boostlama Hakkı
ve Daha Fazlası İçin...
Aylık
Tek Sefer
₺50/Aylık
₺100/Aylık
₺150/Aylık
₺250/Aylık
₺500/Aylık
Destek Ol
₺50/Aylık
18
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
This work is an exact translation of the article originally published in The Conversation. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.