2025'in ilk yarısında güçlü başlayan küresel ticaret artan gümrük tarifeleri, jeopolitik gerilimler ve ekonomik belirsizliklerin etkisiyle yeniden yavaşlama sürecine girdi. Dünya Bankası, 2025 için küresel ticaret büyüme tahminini yüzde 3,4’ten yüzde 1,8’e indirirken, İngiltere Merkez Bankası da finansal piyasalara yönelik risklerin sürdüğüne dikkat çekti.

---

09 Temmuz 2025, 14:25

Mart ayında yüzde 6,7 olan küresel mal ithalatı, nisanda yüzde 2,9’a gerilerken, ABD'nin ithalatında yüzde 20’ye yakın düşüş yaşandı. İmalat sektörünün sağlığını ölçen küresel PMI endeksleri 20 ayın en düşük seviyelerine işaret ederken, yeni ihracat siparişlerinde dünya genelinde sert bir düşüş gözleniyor.

Belirsizlikler büyümeyi baskılıyor

Dünya Bankası, gelişmiş ülkelerdeki büyüme tahminlerinin yarı yarıya düştüğünü, gelişmekte olan piyasalarda ise yüzde 25’lik bir azalma beklendiğini belirtiyor. Tedarik zincirlerindeki yeniden yapılanma ve yatırım kararlarındaki ertelemeler, küresel ticaretin toparlanmasını zorlaştırıyor. Yeni tarifeler ve korumacı politikaların artması da bu baskıyı güçlendiriyor.

İngiltere Merkez Bankası: Piyasa oynaklığı kısa sürdü ama riskler hâlâ yüksek

İngiltere Merkez Bankası (BoE), ABD’nin nisan ayında bazı tarifeleri geçici olarak askıya almasının ardından gerilimlerin geçici olarak azaldığını ancak küresel piyasalarda halen yüksek risklerin bulunduğunu belirtti. Banka, “jeopolitik tansiyon, finansal parçalanma ve artan borç yükü” gibi unsurların finansal istikrarı tehdit etmeye devam ettiğini vurguladı.

BoE, firmaların riskleri daha iyi yönetebilmesi için piyasa verilerini daha şeffaf şekilde paylaşacağını açıkladı. İngiliz hanehalkları ve şirketlerin ise dirençli duruşunu sürdürdüğü, bankacılık sisteminin olası bir ekonomik daralmaya rağmen kredi vermeye devam edebilecek güçte olduğu ifade edildi.

2026 için temkinli iyimserlik

Dünya Bankası, gerilimlerin azalması ve tedarik zincirlerinin uyum sağlaması halinde 2026’da ticaret büyümesinin yüzde 2,7’ye çıkabileceğini öngörüyor. Ancak bu oran bile önceki tahminlerin gerisinde kalıyor. Banka, uzun vadeli durgunluk riskine karşı ticaretin yeniden canlandırılması gerektiğini vurguluyor.

Bölgesel anlaşmalar ve yeni pazarlar umut veriyor

Ticaret sistemindeki parçalanmayı hafifletmek için ülkeler arasındaki bölgesel ticaret anlaşmalarında artış yaşanıyor. 2024’te yürürlüğe giren 7 yeni anlaşma ile Avrupa Birliği, Çin, Kanada ve Afrika ülkeleri arasında iş birlikleri güçlendi. Ayrıca Trans-Pasifik Ortaklık Anlaşması'nın (CPTPP) genişlemesiyle birlikte ABD, AB ve Asya ülkeleri arasında yeni ticaret müzakereleri devam ediyor.