Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Ajansı'nın (UNCTAD) yayımladığı Küresel Yatırım Trendleri Monitörü, doğrudan yabancı yatırımların (DYY) 2024'te 1,4 trilyon dolara ulaştığını ortaya koydu.

---

21 Ocak 2025, 16:10

Küresel yatırımlar toparlanma sinyalleri verirken, Avrupa’daki sert düşüşler ve yatırımcı belirsizliği dünya ekonomisinin geleceği için soru işaretleri yaratıyor. Küresel DYY, yüzde 11’lik bir artışla 1,4 trilyon dolara yükseldi ancak bu artış yatırımların genellikle aktarım noktaları olarak kullanılan Avrupa'nın kanal ekonomileri hariç tutulduğunda yüzde 8'lik bir düşüş yaşandığını da gözler önüne seriyor.

2023 yılı küresel ekonomideki zayıflık ve jeopolitik belirsizliklerin etkisiyle DYY için sancılı bir yıl oldu. Yatırımlar yüzde 2 azalarak 1,3 trilyon dolara gerilerken 2024'teki toparlanma bu olumsuz tablonun etkilerini henüz tam anlamıyla silemedi.

Kuzey Amerika parlıyor, Avrupa zorlanıyor

Kuzey Amerika’da özellikle ABD, birleşme ve satın alma (M&A) faaliyetlerindeki yüzde 80'lik sıçrama sayesinde DYY'de yüzde 13'lük bir artış yaşadı. Ülkede sıfırdan başlatılan projelerin toplam değeri yüzde 93 yükselerek 266 milyar dolara ulaştı. Bu büyüme, özellikle yarı iletken sektöründeki mega projelerden kaynaklandı.

Birleşik Krallık'ta sıfırdan yatırımlar yüzde 32 artarak 85 milyar dolara çıkarken, İtalya'da bu oran yüzde 71 gibi etkileyici bir seviyeye ulaştı. Ancak Avrupa geneline bakıldığında tablo pek iç açıcı değil. Kanal ekonomiler hariç tutulduğunda kıtadaki DYY akışları yüzde 45 geriledi. Avrupa Birliği’ndeki 27 ülkeden 18’inde düşüş yaşanırken Almanya’da yüzde 60, İtalya’da ise yüzde 35’lik ciddi bir azalma kaydedildi.

Enerji ve altyapı yatırımları da darbe aldı

Küresel ölçekte enerji ve altyapı yatırımları için kritik öneme sahip uluslararası proje finansmanı da ciddi zorluklarla karşı karşıya kaldı. Gelişmiş ekonomilerde proje anlaşmalarının sayısı yüzde 26, toplam değeri ise üçte bir oranında düştü.

Bununla birlikte Avrupa’da toplam proje değerinde yüzde 15’lik bir artış görülmesi, birkaç büyük ölçekli yatırımın bölge ekonomisi için hayati bir rol oynadığını gösteriyor.

UNCTAD'dan ileriye dönük mesaj

UNCTAD, finansman koşullarında beklenen iyileşmeler ve birleşme-satın alma faaliyetlerindeki artışlarla 2025’te küresel DYY’de ılımlı bir büyüme öngörüyor. Ancak raporda yatırımcı güvenini sarsan belirsizliklerin ve aşağı yönlü risklerin sürdüğüne dikkat çekiliyor.

---