Kripto dünyasının sessiz milyarderi Jed McCaleb, XRP ve Mt. Gox’tan kazandığı servetin 1 milyar dolarını, özel finanse edilen ilk ticari uzay istasyonunu kurmak için harcıyor. Hedefi, NASA’nın Uluslararası Uzay İstasyonu sonrası dönemi için açacağı dev ihaleyi kazanmak. Başarısızlık hâlinde ise tüm yatırımı kaybetmeyi göze alıyor.

Jed McCaleb bir zamanlar internetin ilk dosya paylaşım ağlarından eDonkey’in kurucusuydu. Ardından Mt. Gox ile Bitcoin dünyasını sarsan McCaleb, XRP ve Stellar gibi kripto paralarla servetini katladı. Şimdi ise gözünü Dünya'nın çok daha ötesine dikti: yörüngeye. Kripto para milyarderi Jed McCaleb, 1 milyar dolarını, özel sermaye destekli ilk uzay istasyonunu kurmak için harcamaya hazır.

Kaliforniya merkezli girişimi Vast Space LLC, 2026’da ilk modül olan Haven-1’i uzaya göndermeyi hedefliyor. Eğer işler yolunda giderse, şirketin amacı NASA’dan milyarlarca dolarlık ihale alarak, 2030’da devreden çıkacak Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (ISS) yerini almak. Ama başarısız olursa? McCaleb’in yanıtı net: “1 milyar doları kaybetmeye hazırım.”

Her şey Haven-1’e bağlı

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA, 2030 itibarıyla ISS’yi emekli etmeye hazırlanırken, yerine geçecek yeni ticari istasyonlar için özel şirketlerden teklifler topluyor. McCaleb’in Vast adlı girişimi de bu rekabete dahil olan en yeni ve en cesur adaylardan biri.

Şirketin kısa vadeli hedefi, 10 metre uzunluğunda ve 4,4 metre çapında olan Haven-1 modülünü SpaceX’in Falcon 9 roketiyle fırlatmak. Modül, dört kişilik bir mürettebat için tasarlandı. İçerisinde kişisel yatak bölmeleri, ahşap kaplamalı yaşam alanı, büyük bir pencere ve ortak bir masa yer alacak. Şirket, astronotları yörüngeye taşımak için SpaceX’le çoktan anlaşma yaptı bile. NASA onay verirse, SpaceX bu görevlere onaylı insanlı uçuşlarıyla destek sağlayacak.

İlk fırlatmanın başarıyla tamamlanması durumunda, şirketin ikinci modülü Haven-2 de 2028’e kadar yörüngeye gönderilecek. Bu modül, daha büyük bir uzay istasyonunun çekirdeğini oluşturacak. Ancak her şey Haven-1’in başarısına bağlı. Vast’in CEO’su Max Haot, “Bu ihaleyi kazanmamız, bizim var olup olmayacağımızı belirleyecek” diyor.

Yapay yerçekimi ve biyolojik sürdürülebilirlik hedefi

Vast’in uzun vadeli vizyonu, yalnızca bir uzay istasyonu kurmakla sınırlı değil. Şirket insanın uzaydaki varlığını sürdürülebilir kılmak için yapay yerçekimi sistemleri geliştirmeyi hedefliyor. Bu sistemler devasa döner modüller aracılığıyla merkezkaç kuvveti yaratarak astronotlar için Dünya benzeri bir ortam sağlayacak.

Bu fikir bilim kurgu gibi görünebilir ama altında çok gerçekçi bir ihtiyaç yatıyor. Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki uzun süreli görevlerde yer alan astronotlarda görülen kemik erimesi, kas kaybı, bağışıklık sistemi zayıflaması gibi sağlık sorunları mikro yerçekiminin insan biyolojisi üzerindeki yıkıcı etkilerini ortaya koydu.

McCaleb ve ekibi, yapay yerçekiminin bu sorunlara çözüm olabileceğine inanıyor ancak bunun mühendisliği son derece karmaşık. Vast’in hedefi bu teknolojiyi Haven-2 ve daha sonraki modüllerde devreye sokmak. Bu sayede uzun vadeli kalışlar ve hatta gelecekteki kalıcı insan yerleşimleri için bir temel atılmış olacak.