Kaynak, Ahmed Fallaha / EPA/ Shutterstock

Fotoğraf altı yazısı, Şiddet olayları sonrası bölgeye ek güvenlik gücü gönderildi

• • Yazan, BBC News Türkçe
  • Bildirdiği yer, Londra

• 26 Aralık 2025

  Güncelleme 5 saat önce

• Okuma süresi: 4 dk

Suriye'nin Alevi ağırlıklı Lazkiye kentinde ademi merkeziyetçilik çağrısı yapılan protestoların şiddet olaylarına dönüşmesi sonucu üç kişi hayatını kaybetti.

Binlerce protestocu 28 Aralık Pazar günü şehrin merkezindeki Azhari Meydanı'nda merkezi olmayan bir siyasi sistem talebiyle toplandı.

Fransız haber ajansı AFP, gösterinin 26 Aralık Cuma günü Humus'ta sekiz kişinin ölümüne yol açan cami saldırısını protesto etmek için bir dini otoritenin çağrısıyla düzenlendiğini yazdı.

Gösteri çağrısı yapan Gazal Gazal Facebook mesajında, "İç savaş istemiyoruz, siyasi federalizm istiyoruz. Sizin terörizminizi istemiyoruz. Kendi kaderimizi kendimiz belirlemek istiyoruz" dedi.

Bölgedeki bir Reuters muhabirine göre, protestonun başlamasından yaklaşık iki saat sonra, belirlenemeyen bir yerden silah sesleri geldi.

Güvenlik güçleri daha sonra havaya ateş açtı ve kargaşa çıktı. Göstericiler yaralıları yaya olarak taşıdı.

Reuters, Lazkiye vilayetinin basın ofisine dayanarak üç kişinin öldüğü ve 40 kişinin yaralandığını bildirdi.

Lazkiye Sağlık Müdürlüğü'nün açıklamasını haberleştiren resmi haber ajansı SANA ise, yaralı sayısını 60 olarak duyurdu.

AFP muhabirleri, Akdeniz kıyısındaki Lazkiye'nin yanı sıra Cableh şehrinde de protestolar olduğunu, Alevilerle, çoğunluğu Sünnilerden oluşan yeni hükümetin destekçileri arasındaki çıkan çatışmaları ayırmak isteyen güvenlik güçlerinin havaya ateş açtığını bildirdi.

İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Lazkiye iç güvenlik şefi Tuğgeneral Abdülaziz el Ahmed, "Güvenlik güçlerimiz ve protestocular bilinmeyen bir yerden açılan ateşe doğrudan maruz kaldı" dedi.

Kaynak, Kenana Hendawi/ Anadolu Ajansı/ Getty Images)

Fotoğraf altı yazısı, Protesto gösterisinde ademi merkeziyetçilik çağrıları yapıldı

Bölgeye daha fazla güvenlik gücü sevk edildi.

Suriye, Alevi olan Beşar Esad'ın geçen yıl devrilmesinden ve cihatçı geçmişe sahip Ahmed Şara'nın başa geçmesinden bu yana mezhep çatışmaları yaşanıyor.

Alevi mahallesindeki camiye saldırıda sekiz kişi öldü

26 Aralık'ta Suriye'nin Humus şehrindeki bir camiye yönelik bombalı saldırıda en az sekiz kişi ölmüştü.

Suriye resmi haber ajansı SANA, patlamanın Alevilerin yoğun yaşadığı Vadi el-Dhahab mahallesindeki İmam Ali Bin Abi Talib Camisi'nde meydana geldiğini duyurdu.

Cuma namazı sırasında meydana gelen patlamada en az 18 kişi yaralanmıştı.

SANA'ya bilgi veren bir güvenlik yetkilisi, patlamaya caminin içine yerleştirilen "patlayıcı düzeneklerin" neden olduğunu söyledi.

Saldırıyı, aşırılıkçı Sünni grup Saraya Ensar el-Sünne Telegram kanalı üzerinden üstlendi. Resmi makamlar henüz bu bilgiyi teyit etmedi.

Kaynak, Ahmad Fallaha/EPA/Shutterstock

Fotoğraf altı yazısı, İmam Ali Bin Abi Talib Camisi'nin patlama sonrası görüntüsü - 26 Aralık 2025

Aynı grup, Haziran ayında başkent Şam'da 20 kişinin öldürüldüğü kilise saldırısını da üstlenmişti.

Suriye Dışişleri Bakanlığı, cami saldırısı için, istikrarı bozma amacı taşıyan "çaresiz bir eylem" açıklaması yaptı. Saldırganların yakalanacağı sözü de açıklamada yer aldı.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, "hain terör saldırısı" ifadesiyle bir kınama mesajı yayımladı.

Açıklamada "Türkiye, istikrarını, güvenliğini, birlik ve beraberliğini tahkim etme iradesini tüm tahriklere rağmen sürdüren Suriye'nin yanındadır" denildi.

Bu, Esad rejiminin devrilip Ahmed Şara liderliğindeki yönetimin göreve gelmesinden beri ülkede bir ibadet yerine yönelik ikinci saldırıydı.

Haziran ayında başkent Şam'da bir kiliseye düzenlenen intihar saldırısında 25 kişi hayatını kaybetti.

Son haftalarda Humus'taki mezhep çatışmalarında artış yaşandı ve bölge sakinleri daha güçlü güvenlik önlemleri alınmasını talep etti.

Suriye basını Humus kentinde etkili yerel bir kabileye mensup evli bir çiftin geçen ay öldürülmesinin ardından mezhep çatışmalarının patlak verdiğini duyurmuştu.

Şam'a bağlı güvenlik kuvvetleri durumu kontrol altına almak için Humus'a askeri konvoylar göndermişti.

• Humus'taki mezhep çatışmalarıyla ilgili neler biliniyor?

Suriye'de azınlıkların durumu

Humus şehrinde yaşayanların çoğu, ülkenin geri kalanının çoğu gibi Sünni Müslüman. Şehirde ağırlıklı olarak Alevi nüfusun yaşadığı birkaç bölge de var.

Esad'ın 2024'te devrilmesinden bu yana, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) ve Humus vilayeti sakinleri, azınlık mensuplarının kaçırıldığını ve öldürüldüğünü bildiriyor.

Geçen ayın sonunda Alevilerin yaşadığı kıyı bölgelerde, Humus ve diğer bölgelerde azınlıkları hedef alan yeni saldırıları protesto etmek için gösteriler düzenlendi.

Mart ayında ülkenin kıyı kentlerinde Aleviler'i hedef alan saldırılarda çok sayıda kişi öldürüldü.

Yetkililer o dönem şiddet olaylarının silahlı Esad yanlısı grupların, güvenlik güçlerine saldırmasıyla başladığını savundu.

Saldırıları soruşturmakla görevli hükümet komisyonu, o dönem Alevi azınlıktan en az 1.426 azınlığın öldürüldüğünü açıkladı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi ise ölenlerin sayısını 1.700'den fazla olarak duyurdu.

Gözlemevi, insan hakları grupları ve görgü tanıkları üç gün süren şiddet olayları sırasında güvenlik güçleri ve bağlı grupların "katliamlar ve saha infazları" gerçekleştirdiğini bildirdi.

Şam'ın Suriye bileşenlerinin tümünü koruma konusundaki sözlü güvencelerine rağmen, ülkenin azınlık toplulukları gelecekleri konusunda endişeli.

Ülke yönetiminin başına geçen Ahmed Şara'nın geçmişi cihatçı gruplara dayanıyor.

Gözlemevi'ne göre, Suriye'nin güneyindeki Dürzi çoğunluklu Süveyda'da Temmuz ayında çatışmalar yaşandı.

Bedeviler ve Dürziler arasındaki karşılıklı saldırılarda 2.000'den fazla kişi öldürüldü. Ölenler arasında 789 Dürzi sivil de bulunuyordu. Suriye ordusunun bölgeye müdahale etmek istemesi karşısında İsrail bazı hava saldırıları düzenledi.

Aralık ayında Esad'ın devrilmesinin birinci yıl dönümünde yaptığı konuşmada Suriye Devlet Başkanı Şara tüm vatandaşlara, "güçlü bir Suriye inşa etmek için çabalarını birleştirme" çağrısı yaptı.

Şara, Suriye'nin yurtdışındaki itibarını yeniden inşa etmede önemli başarılar elde etse de, ülke birliğini korumak ve güvenliği sağlamak konusunda hâlâ büyük zorluklarla karşı karşıya.