ABD merkezli danışmanlık devi McKinsey, Washington’un artan denetimi karşısında Çin’de üretken yapay zekaya dayalı projelere katılmama kararı aldı. Şirket, bu kararla birlikte ülkedeki en hızlı büyüyen pazarlardan birinden kısmen çekilmiş oldu.

---

23 Temmuz 2025, 10:41

ABD merkezli danışmanlık şirketi McKinsey, Çin’deki iş biriminin üretken yapay zeka (generative AI) alanındaki danışmanlık projelerine katılmasını jeopolitik gerekçelerle durdurdu. Karar, şirketin dünyanın en hızlı büyüyen yapay zeka pazarlarından birindeki varlığını önemli ölçüde sınırlandırıyor.

Konuya yakın iki kaynağın verdiği bilgiye göre, McKinsey son aylarda Çin anakarasındaki operasyonlarına üretken yapay zeka uygulamalarına dayalı projelerden uzak durmaları yönünde talimat verdi. Bu kararın, ABD yönetiminin yapay zeka ve kuantum bilişim gibi stratejik sektörlerde faaliyet gösteren Amerikan şirketlerine yönelik artan denetimi nedeniyle alındığı belirtildi.

Yasak, çok uluslu müşterilerin Çin ofislerindeki projeleri de kapsıyor. Ancak McKinsey, ürünlerinde daha geleneksel yapay zeka çözümleri kullanan şirketlerle çalışmaya devam edebilecek.

Kararın ardından McKinsey’nin Çin’de yeni müşteri kazanmakta zorlanabileceği öngörülüyor. Çünkü üretken yapay zeka, günümüzde kurumsal stratejilerde ve bilgi teknolojileri sistemlerinde merkezi bir rol oynuyor.

McKinsey daha önce, aynı anda hem Çin’deki kamu kurumları ve devlet şirketleriyle çalışması hem de ABD Savunma Bakanlığı’na danışmanlık vermesi nedeniyle Amerikan Kongresi’nde eleştirilmişti. Şirketin küresel yöneticisi Bob Sternfels, geçen yıl bu gerekçeyle Kongre’de ifade vermişti.

Her ne kadar ABD hükümeti danışmanlık şirketlerine doğrudan bir yasak getirmemiş olsa da, Çin’in yapay zeka kapasitesini sınırlamak amacıyla ileri düzey çip ihracatını kısıtlayan ve Amerikan sermayesinin Çinli teknoloji şirketlerine akışını daraltan adımlar atıldı.

McKinsey’nin tutumu, bazı rakiplerine göre daha ihtiyatlı. Rakip bir Amerikan danışmanlık firmasında çalışan bir yetkili, Washington tarafından kara listeye alınan Çinli müşterilerle çalışmadıklarını; ancak Çin merkezli ekiplerle diğer müşterilere yapay zeka danışmanlığı vermeye devam ettiklerini söyledi.

Şirketin bu kararı, yabancı profesyonel hizmet firmalarının Çin’deki faaliyetlerini azaltmaya başladığı döneme denk geldi. Ekonomik yavaşlama ve artan jeopolitik gerilimler nedeniyle birçok küresel firma Çin’den çekiliyor ya da yatırımlarını azaltıyor.

McKinsey de bu süreçte Çin anakarası, Hong Kong ve Tayvan’daki çalışan sayısını 2023 yılında 1.500’den 1.000’e düşürdü.

Tüm bu gelişmelere karşın şirket, küresel düzeyde yapay zeka dönüşümünde öncü konumda olduğunu vurgulamayı sürdürüyor. Danışmanlarına yönelik üretken yapay zeka destekli iç araçlar geliştiren McKinsey, sunum ve teklif hazırlama gibi süreçleri otomatikleştirmek için AI sohbet botu dahil çeşitli sistemler kullanıyor.