Meta'nın Manus'u satın alma anlaşmasının değeri 2,5 milyar dolar olarak belirlendi. Bu anlaşma için Manus'un kurucuları, şirketi Çin kökenlerinden uzaklaştırma kararı alarak, şirketin ABD yatırımları için konumlanmasına yardımcı oldu.

Çin kökenli bir yapay zeka girişimi olan Butterfly Effect’te çalışanlar, mart ayında Manus adlı yeni bir yapay zeka destekli aracın demosunun lansmanına geri sayım yapmak için bir araya geldi. Ocak ayında gelişmiş yetenekleri ve düşük maliyetiyle ABD pazarını sarsan, Çin’de geliştirilen DeepSeek adlı yapay zeka modelinin gölgesinde yayımlanan Manus, bir gecede büyük ilgi gördü. Anthropic ve diğer şirketlerin modellerini kullanarak ayrıntılı araştırma raporları üreten ve pek çok başka görevi yerine getiren ürün, yapay zeka üstünlüğü için kızışan küresel mücadelede Çinli girişimcilerin ve startup’ların yeteneklerini gözler önüne serdi.

Doğu-Batı ayrımının temelini oluşturan varsayımlar, Meta Platforms’un artık merkezi Singapur’da bulunan Manus’u satın aldığını açıklamasıyla pazartesi günü altüst oldu. Konuya yakın kaynaklara göre 2,5 milyar dolar değer biçilen anlaşma, startup çalışanları için 500 milyon dolarlık bir elde tutma (retention) havuzunu da içeriyordu.

Çinli yapay zeka çip üreticileri, sohbet botu geliştiricileri ve robotik girişimleri son dönemde milyarlarca dolar fon topladı ve Şanghay ya da Hong Kong’da halka arzlara hazırlanıyor. Ancak küresel ölçekte rekabet edebilmek için devasa sermayelere erişebilen ABD’li rakiplerle karşı karşıya gelmek hala zorluk yaratıyor. Manus’un kurucuları, şirketi ABD yatırımı için daha uygun bir konuma getirmek amacıyla Çin köklerinden uzaklaştıracak stratejik kararlar aldı.

New York Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde profesör ve Dragon Capital’da ortak olan Winston Ma, anlaşmanın sorunsuz şekilde tamamlanması halinde bunun “Çin’deki genç yapay zeka girişimleri için yeni bir yol açtığını” söyledi. Asıl sorunun, “Washington’ın bunu destekleyip desteklemeyeceği ya da bunun sadece ABD sermayesinin bir Çin şirketine yatırım yapmasının başka bir yolu olarak görülüp görülmeyeceği” olduğunu ifade etti.

Çin'deki operasyonlarını sonlanndıracak

Wall Street Journal'a konuşan kaynaklara göre Meta’nın yaklaşımından önce Manus yöneticileri ve yatırımcıları bağımsız kalmayı ve çok daha fazla sermaye toplamayı değerlendirdi. Birçok başarılı yapay zeka girişimi gibi Manus da zor bir gerçekle karşı karşıyaydı: Meta gibi bir platform ortağı olmadan küresel ölçekte büyümek zor ve maliyetliydi; ek sermaye toplamak ise şirketi potansiyel alıcılar için fazla pahalı hale getirebilirdi. Meta sözcüsü Andy Stone, işlem tamamlandıktan sonra Manus’ta herhangi bir Çinli mülkiyet payı kalmayacağını ve girişimin Çin’deki hizmet ve operasyonlarını sonlandıracağını söyledi.

Pekin ve Washington’ın tepkisi

Meta’nın anlaşması Pekin’de bazı yetkilileri şaşırttı. Bu yetkililerden bazıları, Manus’u Çin’in yapay zeka gücünün bir örneği olarak gördükleri için anlaşmadan hoşnut olmadı. Onlara göre satış, Çinli mühendisler tarafından geliştirilen teknolojilere ABD’nin erişimini sağlayacak ve diğer girişimleri de benzer bir finansman yoluna teşvik edecekti. Manus’un Singapur’daki varlığı nedeniyle Pekin’in anlaşmayı etkilemek için elinde az sayıda araç olduğu görülüyor. Washington’da ise tepki sınırlı kaldı; bu durum, Manus’un ABD’nin kritik teknolojilere yönelik dış yatırımları kısıtlayan kurallarını ihlal etmekten kaçınmak için attığı adımların Çin’le bağlarına dair endişeleri azalttığına işaret etti.