Migren beynin belli bölgelerinin uyarılmasıyla hissedilen nörolojik bir hastalıktır ve genellikle başta yoğun bir zonklama şeklinde kendini gösterir. Migren beraberinde mide bulantısı, kusma, ışığa ve sese karşı hassasiyet getirebilir. Dünya genelinde insanların %10’u migren hastalığından yakınmaktadır. Migren genelde 30’lu yaşlardan önce başlar ve çocukluk döneminde de görülebilir. Bu yazı migrene neden olan etmenler, migren belirtileri, çeşitleri ve tedavisi hakkında bilgiler sunacaktır.

Migrenin Sebepleri Nelerdir?

Migrenin hem kalıtsal hem de çevresel etmenlere bağlı olduğu bilinmektedir. Kalıtsal olarak beyin hücrelerinin çalışmasını düzenleyen genlerle ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Üstelik migren hastalarının yaklaşık %75’i, ailelerinde migren öyküsü olduğunu ifade etmiştir.

Beyinde bulunan üçlü sinirin, beyindeki kan damarlarını tahriş edici ve şişirici kimyasallar salgılamak üzere harekete geçmesi sonucunda migren hastalığı meydana gelmektedir. Şişen kan damarları, beynin ağrı hissetmeyi sağlayan beyin sapına ağrı sinyalleri göndermektedir. Bu ağrı özellikle şakak ve göz çevresinde belirgin bir biçimde hissedilmektedir. Bu bölgelerin yanı sıra yüz, sinüs, çene ve boyun bölgelerinde de migren ağrısının etkileri görülebilir. Bu ağrılar oluştuğu takdirde insan, başına temas eden en ufak bir cisme bile hassas hale gelmektedir. Bu nedenle saç taramak bile aşırı derecede rahatsız edici olabilir.

Migrenin genetik nedenleri dışında migreni tetikleyen çevresel faktörler de bulunmaktadır. New York’ta Touro Tıp Fakültesi’nde biyomedikal bilimler bölümünde klinik tıp profesörü olan Dr. Niket Sonpal’in ifadesine göre birçok migren hastası, kendi migrenlerini neyin tetiklediğinin farkındadır. En yaygın tetikleyiciler arasında ise bazı yiyecek ve içecekler, parlak ışık, koku ve stres vardır. Diğer faktörler de şu şekilde sıralanabilir: uyku düzeninin değiştirilmesi, öğün atlama veya geciktirme, kan damarlarının şişmesine neden olan ilaç kullanımı, floresan ışıklar, mavi ışığa maruz kalma ve aşırı gürültü.

Migren Belirtileri Nelerdir?

Migren hastaları migren atakları gelmeden önce bazı belirtilerle karşılaşmaktadır. Bu belirtiler migren atağından saatler önce yaşanabilir. Bazı belirtiler arasında bulanık görme, kol ve yüzde karıncalanma ve konuşmada zorluk bulunmaktadır. Bunların yanında mide bulantısı, kusma, ses ve ışığa karşı duyarlılık, en çok karşılaşılan migren belirtilerindendir. Migren hastalarının üçte birinde ise auralı migren görülmektedir. Bu tip migrenin belirtileri ise yanıp sönen ışıklar, göz önünde beliren çizgiler ve geçici görme kaybıdır.

Migren Türleri Nelerdir?

Migrenin birçok farklı çeşidi vardır. Migren çeşitleri sessiz migren, optik migren, kompleks migren, aralıklı hemiplejik migren, vestibüler migren ve abdominal migrendir.

• Sessiz Migren: Bu tip migren nadir olarak görülmektedir. Migrenle bağlantılı olan semptomların çoğunu içerirken baş ağrısı olmadan ortaya çıkmaktadır.
• Optik (Oküler) Migren: Bu migren çeşidi gözleri etkilemektedir. Optik migren, baş ağrısıyla birlikte bir saatten az süren görme kaybına ve hatta körlüğe neden olabilir. Bu nedenle bu tip baş ağrısına sahip kişilerin bir hekime muayene olmaları gerekmektedir. Optik migren, retinal veya oftalmik baş ağrısı olarak da tıp dünyasında yer almaktadır.
• Kompleks Migren: Bu migren çeşidinde görsel auralar görülmektedir. Kompleks migrene sahip hasta kişiler yanıp sönen ışıklar ve zikzak şeklinde çizgiler görmektedir.
• Aralıklı Hemiplejik Migren: Bu tip migrenler toplumda nadir görülür. Ancak ateş, uzun süreli halsizlik ve koma gibi semptomları da beraberinde getirmektedir. Kişi migrenden kurtulsa bile birkaç hafta boyunca hafıza kaybı ve dikkat sorunu gibi şikayetler devam edebilmektedir.
• Vestibüler Migren: Vertigo ile ilişkili migrendir. Migren sırasında kişi, baş dönmesi ve denge kaybı yaşayabilmektedir. Vestibüler migren esnasında bulantı ve kusma semptomları da sıklıkla görülmektedir.
• Abdominal Migren: Bu migren çeşidi diğerlerinden biraz farklıdır çünkü ağrının baş ile bir ilgisi yoktur. Aralıklı karın ağrısı olan çocuklarda abdominal migren görülmesi oldukça muhtemeldir. Yetişkinlerde ise nadir de olsa bu tip migren görülebilmektedir.

Migren Nasıl Tedavi Edilir?

Bazı hastalar için migren, ağrının şiddeti ve sıklığı arttıkça dayanması zor bir hale gelmektedir. Bu aşamada insanlar tıbbi yardım almayı tercih etmektedirler. Evde yapılması mümkün olan tedavi yöntemleri de vardır ancak belirtilere sahip kişilerin bir uzmana görünmesi, yapılacak en isabetli eylemlerden birisi olacaktır.

Evde migren ağrılarını azaltmak için karanlık ve sessiz bir odada istirahat etmeli, migreni tetikleyen şeylerden uzak durulmalıdır. Migren için doktora gidildiğinde ise doktor migrene neden olan durumu tespit ve tedavi etmek için birtakım testler istemektedir. Doktorun kişiye uygun gördüğü ilaç ve diğer tedavi yöntemleriyle hastalar migren ataklarından kurtulabilmektedir. Bu ilaçların bazıları ağrıyı bir an önce yok etmeyi bazıları ise ağrı oluşumunu engellemeyi amaçlamaktadır. Bununla birlikte doktor tarafından uygun görülen ilaçların migren sıklığına ve kişide görülen diğer hastalıklara göre belirlendiği unutulmamalıdır.

Migren çocuk yaşlarda ve yetişkinlikte görülen, zonklama şeklinde baş ağrısıyla kendini gösteren bir hastalıktır. Bu hastalıkta kişilerin migreni neyin tetiklediğini bilmeleri oldukça önemlidir. Bu nedenle migren yaşanan günlerde yenilen yiyeceklerin, içilen içeceklerin ve yapılan fiziksel aktivitelerin not edilmesi ve bu faktörlere dikkat edilmesi, sonrasında yaşanacak migrenleri önlemek konusunda oldukça önemlidir.