Mikroskop gözle göremeyeceğimiz kadar küçük boyuttaki maddeleri görmemizi sağlayan ekipmanlardır. Kullanılan mercekler ile görüntü büyütülür. Bilimsel araştırmalarda sıklıkla kullanılır ve laboratuvarların en önemli ekipmanlarından biridir.

İlk mikroskop 1590 yıllarında icat edilmiş ve 1665 yılında Robert Hook tarafından geliştirilmiştir. Robert Hook geliştirdiği mikroskop ile ilk hücre gözlemini yapmış ve yeni bir dönem başlamıştır. Bu mikroskop; bir boru içerisine yerleştirilmiş mercekten oluşturulmuş ve ışık kaynağı kullanılmıştır. Mikroskobun bir nesneyi daha büyük göstermesi ışığın optik özellikleri ve mercekler ile sağlanır.

Mikroskop Nasıl Çalışır?

Basit bir mikroskop, tek bir mercekten oluşur. Günlük hayatta kullandığımız okuma gözlükleri ve büyüteçler de merceklerden oluşur. Mercekler, ışığın yönünü değiştirebilen (kırılma), ışık ışınlarını birbirine yaklaştırabilen ya da uzaklaştırabilen optik aletlerdir. Hook, yağ lambasını ışık kaynağı olarak kullanmış ve mercekler yardımıyla hücre görüntüsünü elde etmiştir. Peki, mikroskop nasıl bir nesneyi olduğundan daha büyük gösterir?

Mikroskopta dış bükey mercekler bulunur. Dışbükey merceğin özelliği ise merceğin her iki tarafının da dışa doğru kıvrılarak dışbükey bir yüzeye sahip olmasıdır. Merceğin bu yapısı sayesinde ışığın göze girme açısı değişir. Işık, mikroskop altında incelenen bir nesneden yansıdığında ve mercekten geçtiğinde göze doğru bükülür. Bu durum, nesnenin gerçekte olduğundan daha büyük görünmesini sağlar. Işığın bu şekilde kırılmasını, yaz havuz veya denizlerde de gözlemleyebiliriz. Suyun içindeki nesneyi olduğundan büyük halde görebiliriz. Bu olay ışığın fiziksel özellikleri ile ilgilidir.

Mikroskopta bulunan ışık kaynağından gelen ışınlar örnekten geçer ve mercekler aracılığı ile görüntü büyütülür. Bu görüntü mikroskopta bulunan oküler ’den yansıtılır. Mikroskopta canlı cansız hücreler incelenebilir. Bu hücrelere "örnek" denir. Örnekler ince bir cam yani lamın üzerine yerleştirilir ve lamel ile sabitlenir. Bu örnekler boyalar ile boyanabilir. Lam üzerine hazırlanmış bu örneğe "preparat" denir.

Mikroskobun Bölümleri

Mikroskop iki bölümden oluşur; Mekanik ve optik bölümler. Mekanik ve optik bölümler kendi içinde farklı kısımlara ayrılır.

Mikroskobun Mekanik Bölümleri:

      a. Mikroskop gövdesi

      b. Mikroskop ayağı

Mikroskobun Optik Bölümleri:

                 a. Oküler

                 b. Objektifler

                 c. Kondansatör

 

Oküler (Göz Merceği): Oküler, mikroskobun üst kısmına yerleştirilmiş optik parçadır. İçerisinde görüntüyü büyüten mercekler bulunur.