Milei'nin yeni planı: Pesoyu serbest bırakmak
IMF’den sağlanan 20 milyar dolarlık rekor krediyle nefes alan Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, uzun yıllardır uygulanan sıkı döviz kısıtlamalarını gevşetti. Pesonun ilk hafta yalnızca yüzde 6 değer kaybetmesi şokları sınırlı tutarken, ekonomistler enflasyonda kısa vadeli artış bekliyor.
IMF’den sağlanan 20 milyar dolarlık rekor krediyle nefes alan Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, uzun yıllardır uygulanan sıkı döviz kısıtlamalarını gevşetti. Pesonun ilk hafta yalnızca yüzde 6 değer kaybetmesi şokları sınırlı tutarken, ekonomistler enflasyonda kısa vadeli artış bekliyor.
Arjantin’in liberteryen başkanı Javier Milei, bu hafta yüksek riskli bir strateji değişikliğine gitti. Enflasyonla mücadelesinin temel taşlarından biri olan döviz politikasını terk etti, bu hamle yatırımcıları tedirgin etti.
Milei, kronik fiyat artışlarını dizginlemek için kısmen Arjantin’in uzun süredir uyguladığı sıkı döviz kontrollerine güvenmişti. Merkez Bankası, Arjantin pesosunu reel anlamda ciddi şekilde güçlendirdi ancak bunu yapmak için kıt dolar rezervlerini hızla tüketti.
Çoğu analist, Milei’nin bu stratejiyi ekim ayında yapılacak kritik ara seçimlere kadar sürdüreceğini düşünüyordu çünkü enflasyondaki yavaşlama, seçim kampanyasının merkezindeydi. Aylar boyunca, bu politikaya yönelik yatırımcı endişelerini görmezden geliyor ve yalnızca küçük ayarlamalar planlıyor gibi görünüyordu.
Dolar desteğiyle gelen rahatlık
Ancak Milei pazartesi günü bandajı bir anda çekti. Merkez Bankası’nın rezervlerini yenilemek amacıyla Uluslararası Para Fonu'ndan (IMF) beklenmedik şekilde büyük, 20 milyar dolarlık bir kredi aldıktan sonra döviz kontrollerini önemli ölçüde gevşetti. Peso’yu kısmen dalgalı kura bıraktı ve Arjantinlilerin dolar satın almasına yönelik kısıtlamaları esnetti.
Milei, bu kararın yarattığı şaşkınlığa her zamanki gösterişli tarzıyla yanıt verdi: “Her zaman elimde bolca dolar olursa kontrolleri kaldıracağımı söyledim" dedi bir radyo röportajında. “Eğer bu Arjantinlileri özgürleştirmek demekse, neden kaldırmayayım? Bunun bir seçim yılıyla ne ilgisi var?”
Ancak bu karar kısmen zorunluluktan kaynaklandı. Merkez Bankası’nın kasası neredeyse boşalmıştı. Son haftalarda yaşanan peso satış dalgası, bankayı dövizi savunmak için daha fazla dolar rezervi harcamaya zorladı. Bu da istikrarsızlaştırıcı bir resmi devalüasyon riskini artırdı.
Yüzde 6 değer kaybı
IMF’nin desteğiyle Milei bu baskıyı hafifletmeyi başardı. Peso, dalgalı kura geçilen ilk haftada yüzde 6 değer kaybetti; bu, ekonomistlerin beklentilerinden çok daha düşüktü ve hâlâ Merkez Bankası’nın belirlediği 1 dolar = 1400 peso olan üst limitin oldukça üzerinde kaldı.
Ancak bu sakinliği korumak hayati önem taşıyor çünkü Arjantin’de kurdaki küçük düşüşler bile enflasyonu körükleyebiliyor. Şirketler, kâr marjlarını korumak için fiyat artırmaya alışkın. Çoğu ekonomist, mart ayında enflasyonun yüzde 2,4’ten yüzde 3,8’e çıkmasının ardından kısa vadede aylık enflasyon oranında küçük bir artış daha bekliyor.
“Bu işin en büyük zorluğu" diyor kamuoyu araştırma şirketi CB Consultora’nın direktörü Cristián Buttié. “Eğer daha fazla enflasyon görürsek, hükümet insanların işlerin yolunda gittiğine olan inancını sürdürebilir mi? Yoksa kuşku ortamı mı oluşur?”