Elon Musk’ın OpenAI’a talep edilmeden yaptığı satın alma teklifi, ChatGPT üreticisinin kar amacı güden bir şirkete dönüşümü sırasında varlıkları için yeni bir değer belirlemesine neden olabilir.

---

12 Şubat 2025, 09:00 Güncelleme: 12 Şubat 2025, 10:27

Elon Musk'ın OpenAI için yaptığı teklif, kabul etse de etmese de Sam Altman'a pahalıya mal olabilir. OpenAI CEO'su aylardır yatırımcılarla birlikte çalışarak, ChatGPT geliştiricisini kâr amacı güden bir girişim haline getirme planının bir parçası olarak şu anda şirketi kontrol eden kâr amacı gütmeyen kuruluşa nasıl adil bir ödeme yapılacağını belirlemeye çalışıyor. Musk'ın bir yatırımcılar konsorsiyumunun desteğiyle yaptığı 97,4 milyar dolarlık teklif, OpenAI yönetim kurulunu, işlemde adil bir şekilde tazmin edileceğini ve kâr amacı güden şirkette bir hisseye sahip olacağını söylediği kuruluşa nasıl değer biçtiğini yeniden ölçmeye zorlayabilir. 

Tüm tarafları memnun etmek zor olacak

Kâr amacı gütmeyen kuruluşun değeri ne kadar yüksek olursa, dönüşümün ardından kâr amacı güden OpenAI'daki hissesi de muhtemelen o kadar büyük olacaktır. OpenAI aynı zamanda, en büyük yatırımcısı Microsoft'un, diğer destekçiler ve çalışanlarla birlikte kar amacı gütmeyen şirkette ne kadar hisse alması gerektiğini müzakere ediyor. Ayrıca 40 milyar dolara kadar yeni sermaye toplamaya çalışıyor. Bu turdaki yatırımcılar, OpenAI kar amacı güden bir şirket haline geldiğinde de muhtemelen öz sermaye bekleyecekler. Tüm bu tarafları memnun etmek zaten karmaşıktı. Musk'ın hamlesi kâr amacı gütmeyen kuruluşa verilen öz sermayeyi artırırsa, bu daha da zor olacak.

Yatırımcılarla yapılan müzakerelere ek olarak, OpenAI'ın dönüşüm için merkezinin bulunduğu Kaliforniya ve dahil olduğu Delaware'deki başsavcılardan onay alması gerekiyor. Bu yetkililer hayır kurumlarını yönetiyor ve uygun şekilde tazmin edilmesini sağlamak için bir satış sırasında kar amacı gütmeyen kuruluşun varlıklarının değerlemesini denetliyor.

Yönetim kurulu geri çevirmeyebilir

Altman Musk'ın X'teki teklifini çalışanlara gönderdiği bir mesajla geri çevirdi. Şirket içi mesajda, “Yapımız hiçbir bireyin OpenAI'ın kontrolünü ele geçirememesini sağlıyor. Bunlar bizi zayıflatmaya yönelik taktikler çünkü büyük ilerleme kaydediyoruz” diye yazdı. Ancak yönetim kurulu teklifi elinin tersiyle itemeyebilir.

New York Üniversitesi'nde kar amacı gütmeyen hukuk profesörü olan Harvey Dale, “Elon'ın teklifi adil bir fiyatsa ve OpenAI kar amacı gütmeyen kuruluşu karar verme yetkisine sahipse, satılabilir” dedi. Ancak yönetim kurulu Musk'ın teklifini paranın ötesinde nedenlerle reddedebilir. Bir hayır kurumu olarak OpenAI'nın yükümlülüğü yasal amacını yerine getirmek: İnsanlığa fayda sağlamak için yapay zekayı güvenli bir şekilde ilerletmek. Los Angeles'taki California Üniversitesi'nde hukuk profesörü olan Jill Horwitz, “Uygun fiyat sorusu, yönetim kurulunun hayırsever varlıklarını satıp satmaması gerektiği sorusuna göre ikincil önemde” dedi.