Günümüzü sabah duyduğumuz alarmla başlatıyor ve günün devamında da farklı müzikler duyuyor veya dinliyoruz. Mutluyken hareketli, üzgünken yavaş, sinirliyken yüksek sesli müzikler tercih ediyoruz. Aslında bunu yaparak seslerin beynimizde oluşturduğu etkiyi kullanıyoruz. Peki bu etkiyi iyi yönde kullanarak müziği bir terapi veya ağrı kesici olarak kullanabilir miyiz?

Depresyon ve stres üzerine yapılan çalışmalarda müzik dinlerken beyinde endorfin ve dopamin gibi mutluluk hormonu olarak da bilinen hormonların salındığı görülmüştür. Bu hormonlar sayesinde stres seviyesi ve kaygı azalırken bağışıklık sistemi de düzenlenmektedir. Amerika Psikoloji Derneği tarafından yapılan çalışmada rahatlatıcı bir müzik dinleyen çocuklarda stres seviyesinin dinlemeyen çocuklara göre çok daha az olduğu görülmüştür. Ayrıca biliyoruz ki dinlediğimiz müzik türünün stres seviyesindeki rolü büyüktür. Hafıza ve müzik arasındaki bu ilişki Alzheimer hastalarında terapi olarak kullanılmaktadır. Bu konuyu nörolog Oliver Sacks “Müzik duygu uyandırır ve duygu beraberinde hafızayı da getirebilir.” sözüyle özetlemiştir. 

2014 yılında yapılan bir çalışmada; uyku bozukluğu, kaslarda yaygın ağrı ve hassasiyet, aşırı yorgunluk, halsizlik belirtileri olan fibromiyalji sendromlu hastalara istedikleri rahatlatıcı bir müzik dinletilmiştir. Ardından ağrıların azaldığı ve hastanın fonksiyonel hareketliliğinin arttığı gözlemlenmiştir. Yapılan bu çalışma sonunda vücudumuzun doğal ağrı kesicileri olan opioidlerin rahatlatıcı bir müzik ile tetiklenip ağrıyı azalttığı görülmüştür. 

Bunların yanında, beyin fonksiyonlarının düzenlenmesinde de müziğin etkisinin büyüklüğü yapılan çalışmalar ile desteklenmiştir. Epilepsi hastalarında, nöbetin başlangıcında rahatlatıcı müzik dinletildiği zaman beynin nöbete değil müziğe senkronize olduğu görülmüştür. Hastalar stresin neden olabileceği nöbetlerde müzik ile rahatladıklarını söylemişlerdir. Felç geçiren hastalar üzerinde çalışma yapan bir bilim insanı, felçten sonraki 3 ay boyunca müzik dinleyen hastaların sözlü hafızalarının yaklaşık %60 oranında geri kazanıldığını tespit etmiştir. Ayrıca parkinson hastalarında da müzik ile beyin arasındaki ilişki ile farklı tedavi yolları aranmaktadır. 

Tüm bu sayılan tedavi ve terapiler, rahatlatıcı müziğin içimizde saklı kalan duyguları ve anıları dışarı çıkarmak için vücut ve beyin arasında kurduğu köprü sayesinde olmaktadır. Hangi tür müziklerin veya ses dalgalarının tedavi olarak kullanılabileceği ise günümüzde yaygın araştırma konularından biridir.

Kaynakça

• Garza-Villarreal, E. A., Wilson, A. D., Vase, L., Brattico, E., Barrios, F. A., Jensen, T. S., Romero-Romo, J. I., & Vuust, P. (2014). Music reduces pain and increases functional mobility in fibromyalgia. Frontiers in psychology, 5, 90. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.00090

• Weinberger, N. M. (2006). Music and the Brain. Scientific American, 16(3), 36-43.

• Särkämö, T., Tervaniemi, M., Laitinen, S., Forsblom, A., Soinila, S., Mikkonen, M., ... & Hietanen, M. (2008). Music listening enhances cognitive recovery and mood after middle cerebral artery stroke. Brain, 131(3), 866-876.

• https://www.scienceofpeople.com/benefits-music/

• https://www.scienceofpeople.com/benefits-music/

• https://www.thetabernaclechoir.org/articles/the-powerful-effect-of-music-on-the-brain.html

• https://www.apa.org/monitor/2013/11/music