Miyop hastalığı göz küresinin normalden fazla uzaması ve bunun sonucu olarak korneanın ışığı daha fazla kırmasıdır. Sonuç olarak gözler uzak mesafeye odaklanamaz.

Miyop Nedir?

Miyop, ışığın retinanın önünde odaklanmasına neden olan, genellikle eksenel uzunluğun uzamasına bağlı olarak göz içindeki bir ışık kırma kusurudur. Miyop bireyler uzaktaki nesneleri belirsiz, yakındaki nesneleri ise net görürler. Miyopun aşırı bir türü, en az -6,00 diyoptri (D) değerinde bir kırılma hatası veya >26 mm eksenel uzunluk olarak tanımlanan yüksek miyoptur. Miyop, son yirmi yılda görülme sıklığında önemli bir artış göstermiş ve dünya çapında görme bozukluğuna neden olan önde gelen göz bozukluklardan biri haline gelmiştir. Şu anda Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'daki yetişkinlerin %30-50'si miyoptur ve bu durum Doğu Asyalılarda çok daha yaygındır ve lise öğrencilerinin %90'ını etkilemektedir. Mevcut eğilimler göz önüne alındığında, dünya çapında miyoptan etkilenen insan sayısının 2050 yılına kadar 1,4 milyardan 5 milyara çıkması, dünya nüfusunun yaklaşık %50'sini etkilemesi ve etkilenen insanların neredeyse %10'unun (yaklaşık 9 milyon) miyopdan etkileneceği tahmin edilmektedir. 

Neden Miyop Oluruz?

Bugüne kadar yapılan çalışmalarda, 100'den fazla genin ve 20'den fazla kromozomal lokusun miyop veya miyopa sebep olan niceliksel özelliklerle ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Lokus bir DNA dizisi veya genin kromozom üzerindeki konumunu belirtir. Lokusların ve genlerin miyopa genetik katkıları hakkındaki mevcut bilgi henüz oldukça sınırlıdır. Bugüne kadar, bireyleri miyop oluşumuna yatkın hale getiren az sayıda genin olduğu kanıtlanmıştır. Miyopun mekanizması son derece karmaşıktır. 

Gözün, görüntüleri netleştiren kornea ve lens olmak üzere iki bölümü vardır. Sağlıklı ve normal bir gözde bu netleştirme elemanlarının her biri pürüzsüz bir eğriliğe sahiptir. Normal bir eğriliğe sahip olan kornea ve lens göze gelen görüntüyü retinada net bir şekilde odaklar. Fakat kornea veya lensin yüzeyi düzgün ve pürüzsüz bir şekilde kavisli değilse, göz küresi normalden daha uzunsa, göz yuvarı aşırı büyümüşse veya kornea fazla kavisliyse uzağı görememe kusuru olan miyop meydana gelir. Bazı faktörler uzağı görememe sorununu (miyop) geliştirme olasılığını artırabilir. Miyop hem çevresel hem de genetik faktörler sebebiyle gelişir, bu sebeple etiyolojik olarak heterojen kabul edilir. Yani hem gen-gen etkileşiminden hem de gen-çevre etkileşiminden oluşabilir. Gözdeki kırılma kusurunun oluşmasını tetikleyen tek bir mekanizma olmadığı için şu anda miyopu önlemek üzere uygulanacak bir gen tedavisi de yoktur.

Genetik Yatkınlığı Olan Kişilerde Miyop Kendini Daha Fazla Gösterebilir

Bugüne kadar bağlantı analizleri yoluyla 25 miyop lokusu keşfedilmiştir ve bağlantı aralıkları içindeki birden fazla aday gen analiz edilmiştir. Bu lokuslar arasında 22 lokus otozomal kromozomlardadır ve diğer 3 lokus X kromozomundadır. Otozomal kromozomlar vücut kromozomlarıdır. Vücut kromozomları, canlı vücutlarında göz rengi, saç rengi gibi önemli faktörlerin belirleyicisidir. İnsan vücudunda 44 Otozom kromozom, 2 tane de cinsiyet kromozomu bulunur.

Miyop genetik olarak ebeveynlerden birinden geçiş gösterme eğilimindedir. Ebeveynlerin herhangi birinde miyop varsa çocukta bu rahatsızlığın gelişme oranı fazlalaşır. Her ikisinde de varsa bu oran çok daha yüksektir. Popülasyona araştırmalar, genetik faktörlerin miyopunn başlangıcına ve ilerlemesine önemli ölçüde katkıda bulunduğunu göstermiştir . Ebeveyn miyop geçmişi, çocuklarda miyopun, özellikle de yüksek miyopinin ortaya çıkmasıyla önemli ölçüde ilişkilidir. Büyük ikiz çalışmalarında miyop kalıtsallığının %90'ın üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Miyopun genetik aktarımı akraba evliliklerinde de incelenmiştir.Gözün kırma kusuru, miyop akraba evliliği olan hastalarda en sık görülen genetik aktarımlı göz kusurudur. İkinci en yaygın kusur ise miyop astigmatizmatdır. İncelenen toplam ailelerdeki ışığı kırma kusurları miyop için %68, miyop astigmat için ise %40 bulunmuştur. Akrabalık öyküsü olmayan hastalara göre, akrabalık öyküsü olanlarda göz kusurları daha fazla bulunmuştur.

İnsan kromozomlarında miyop oluşturma özelliği taşıyan lokuslar

Fazla Okumak ve Yakın Mesafeden Çalışmak Miyop Derecesini Artırabilir

Çok fazla okuyan, yazan ve teknolojik aletlerle fazlasıyla iç içe olan, bu aletlerle iş yapan insanlarda miyop oluşma riski vardır. Okuduğumuz kitapları, ilgilendiğimiz cep telefonunu, tablet ve dizüstü bilgisayarları gibi teknolojik aletleri fazla yakınımızda tutmak, televizyonu yine aynı şekilde fazla yakından izlemekle miyopun artması arasında bir ilişki bulunmuştur. Miyop oluşumu ve toplumsal deyişle göz numarasının büyümesi çevresel faktörlere de oldukça bağlıdır.

Araştırmalara göre, açık havada daha çok zaman geçiren kişilerin miyop olma ihtimali kapalı ortamlarda zaman geçiren kişilere göre çok daha düşüktür. Ortaya çıkan bu durumsa güneş ışığının gözleri beslemesiyle ilişkilendirilmiştie. Bazıları ise bu durumu doğal ışıkla yapay ışığın içerdiği renkler ve görüntüyü retina üzerinde farklı yerlerde netleştirmesine bağlamaktadır. Bu uyuşmazlık gözümüzdeki kontrol mekanizmasında karışıklıklara yol açabilir.

Bazı uzmanlar ise bu sorunu görüş alanımızdaki nesne fazlalığıyla ilişkilendirmiştir. Kapalı ortamlarda gözümüz, farklı uzaklıklardaki nesnelere odaklanırken uyum zorluğu çekebilir. Dışarıda, açık alanlarda ise görüş alanımız geniş olduğu için bu problem ortadan kalkar ve göz daha sağlıklı gelişir.

Miyop Belirtileri Nelerdir?

Yetişkinlerde ve çocuklarda görülen miyop belirtileri birbirinden farklılık gösterebilir. Yetişkinlerde görülen semptomlar aşağıdaki gibidir:

• Uzaktaki nesneleri net görememe
• Net bir şekilde görebilmek, görüntüyü odaklayabilmek için göz kapaklarını kısarak bakma ihtiyacı
• Göz yorgunluğu ve buna bağlı olarak yaşanılan baş ağrısı
• Trafikte araç kullanırken özellikle gece sürüşlerinde yaşanan görme zorluğu

Çocuklarda görülen uzağı görememe belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Gözleri sık sık ovalamak
• Fazla göz kırpmak
• Gözlerdeki inatçı şaşılık
• Uzaktaki nesnelerden habersiz, görmüyormuş gibi davranmak
• Okulda, ders sırasında tahtaya yazılan notları okumada zorlanmak
• Televizyona, sahneye, film ekranına veya sınıfın önüne daha yakın mesafede oturma ihtiyacı çekmek

Miyop ile Bağlantılı Göz Rahatsızlıkları

Uzağı görme sorunu olan bazı yetişkin bireyler ve tedavi görmemiş/görememiş miyop sorunu olan küçük yaştaki çocukların diğer bazı göz problemleri geliştirme riskleri daha yüksektir.

Şaşılık: Gözlerin farklı yönlere baktığı yaygın bir çocukluk problemidir.

Göz Tembelliği: Görme yeteneği daha az olan gözün kullanılmamasına bağlı olarak ortaya çıkabilen ve ilgili gözde görmenin doğru ve sağlıklı şekilde gelişmediği bir çocukluk dönemi göz hastalığıdır.

Glokom: Göz içi basınçta artma olmasıyla beraber ortaya çıkan ciddi bir göz rahatsızlığı

Katarakt: Göz merceğinin şeffaflığını kaybetmesiyle beraber oluşan görme kusuru

Retina Dekolmanı: Retinanın bazı bölgelerinin oksijen ve besin sağlayan kan damarlarından uzaklaşarak ayrılması ile ortaya çıkan bir göz sorunudur.

Miyop Tedavisi Nasıl Yapılır?

 Miyop hastalığı genellikle kullanılan çeşitli tedavi yöntemleriyle birlikte etkili bir şekilde düzeltilebilir, yaşanılan sorun en aza indirgenebilir.

Kontakt Lens veya Gözlük Kullanımı: Gözlerin uzaktaki nesneleri retinaya odaklanmasına yardımcı olmak amaçlı gözlük veya kontakt lensler kullanılabilir. Miyop olan insanların birçoğu için tedavide ilk tercih gözlük kullanımıdır. Bazı kişiler için ise kontakt lensler gözlüklerden daha net bir görüş ve daha geniş bir görüş alanı sunar.

Lazer Göz Ameliyatı: Bu ameliyat halk arasında göz çizdirme olarak da bilinir. Göz küresinin şeklini değiştirmek amaçlı yapılan lazer göz ameliyatıdır. Gözlük ve lens kullanmak istemeyen hastaların göz yapısının uygunluğuna göre lazer veya göz içi mercek tedavisi uygulanabilir. Uygulanan tedavi sonrası hasta gözlük ya da kontakt lens kullanımına ihtiyaç duymaz.

Yapay Lens İmplantları (Göz İçi Mercek): Yapay olarak elde edilen lensler, doğru odaklanma ve netleme elde etmek için gözlere kalıcı olarak yerleştirilir.

Kornea İçi Halkalar: INTACS adı verilen plastik kornea halkaları, korneanın şeklini değiştirmek için göze implante edilir. Halkaların avantajı, kalıcı olarak yerinde bırakılabilmeleri, bir problem yaşanması durumunda çıkarılabilmeleri veya değişiklik yapılması gerektiğinde düzeltilebilmeleridir.