114 milyar dolarlık varlığı yöneten Norveçli kamu emeklilik fonu KLP, Gazze'de kullanılan silahların tedarikçileri arasında yer alan Oshkosh ve ThyssenKrupp’a yatırım yapmama kararı aldı.

---

30 Haziran 2025, 11:41

Norveç’in en büyük emeklilik fonu olan KLP, İsrail ordusuna silah sattıkları gerekçesiyle ABD merkezli Oshkosh Corporation ve Almanya merkezli ThyssenKrupp şirketlerini yatırım portföyünden çıkardığını açıkladı.

KLP tarafından yapılan yazılı açıklamada, Haziran 2024’te bazı şirketlerin İsrail Savunma Kuvvetleri’ne (IDF) silah veya ekipman sağladığına ve bu silahların Gazze'de kullanıldığına ilişkin Birleşmiş Milletler raporlarının dikkate alındığı belirtildi. Açıklamada, bu raporların ardından ilgili şirketlerle görüşmeler yapıldığı ifade edildi.

KLP, yapılan değerlendirmeler sonucunda Oshkosh ve ThyssenKrupp’un sorumlu yatırım ilkelerine aykırı davrandığı sonucuna vardıklarını, bu nedenle bu şirketlerle yatırım ilişkisini sonlandırdıklarını bildirdi. 114 milyar dolarlık varlığı yöneten fon, kararın gerekçeleri arasında bu iki şirketin uluslararası insancıl hukuk ihlallerine karışma riskine karşı gerekli özeni göstermemiş olmalarını da gösterdi.

Açıklamada ayrıca Oshkosh ve ThyssenKrupp’un IDF ile uzun süredir iş birliği içinde oldukları ve İsrail’in Gazze’deki saldırıları sonrasında da silah sevkiyatını sürdürdükleri vurgulandı.

KLP’nin çevre, sosyal ve yönetişimden (ESG) sorumlu Başkanı Kiran Aziz, şirketlerin insan hakları ve insancıl hukuk ihlallerine ortak olmamak için bağımsız bir sorumluluk taşıdığını söyledi. Aziz, KLP’nin süren ya da gelecekte ortaya çıkabilecek kabul edilemez koşullarla ilişki kurmamak adına bu şirketleri portföyden çıkardığını belirtti.

KLP’nin verilerine göre, 16 Haziran itibarıyla fonun Oshkosh’ta yaklaşık 19 milyon Norveç kronu (1,9 milyon dolar) ve ThyssenKrupp’ta yaklaşık 10 milyon Norveç kronu (1 milyon dolar) değerinde hissesi bulunuyordu.

KLP’nin bu kararı, insan hakları savunucularının ve bazı siyasilerin İsrail’le bağlantılı şirketlere karşı başlattığı boykot çağrılarının ardından geldi.

Norveçli fon, daha önce de benzer adımlar atmıştı. 2021 yılında İsrail, Avrupa ve ABD merkezli 16 şirketi, Batı Şeria’daki yasa dışı Yahudi yerleşimleriyle bağlantıları nedeniyle yatırım portföyünden çıkarmıştı. Haziran 2024’te ise “buldozerlerin insan haklarına aykırı kullanımı riski” nedeniyle ABD merkezli Caterpillar’a yatırım yapmama kararı almıştı.

Öte yandan, dünyanın önde gelen devlet varlık fonlarından biri olan ve yaklaşık 1,9 trilyon doları yöneten Norveç Varlık Fonu da 2021 yılında, Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşim faaliyetlerine katılan iki İsrailli şirketi, uluslararası hukuku ihlal ettikleri gerekçesiyle portföyünden çıkardığını açıklamıştı.