Intel anlaşmasıyla Nvidia CEO’su, ABD’deki Trump yönetiminin hedeflerine destek sinyali verirken Çin çip pazarına daha fazla erişim sağlamanın yolunu arıyor.

---

19 Eylül 2025, 10:23 Güncelleme: 19 Eylül 2025, 10:28

Nvidia CEO’su Jensen Huang, hem ABD’yi hem de Çin’i memnun etmeye çalışıyor. Bu oldukça zor bir denge oyunu olduğunu kanıtlıyor. Çip üreticisi, rakibi Intel’e yaptığı 5 milyar dolarlık yatırımla ABD Başkanı Donald Trump’tan övgü aldı. Intel kısa süre önce ABD hükümetine yüzde 10 hisse verme anlaşması yaptı. Huang, veri merkezleri ve kişisel bilgisayarlar için işlemci üretiminde iş birliği yapılan bu yeni ortaklığı tartışırken, Intel CEO’su Lip-Bu Tan ile yaptığı ortak bir video görüşmesinde gülümsüyordu.

Engeller artıyor

Nvidia ABD’de takdir toplarken, dünyanın en değerli şirketi için engeller birikiyor. Bu hafta Çin, şirketlere Nvidia’nın önemli bir ürününü satın almamaları talimatını verdi ve çip tasarımcısını tekelleşme karşıtı yasaları ihlal etmekle suçladı. Hükümetin etkisiyle Nvidia’nın Çin’deki müşterileri, şirketin özellikle bu pazar için tasarladığı ve Trump tarafından geçen ay ihracatına onay verilen H20 adlı yapay zeka çipini geri çevirdi.

Huang’ın karşı karşıya olduğu zorluk, ABD’de iyi ilişkilerini sürdürürken Çin’in devasa pazarındaki fırsatları kovalamak. Huang, Nvidia’nın rağbet gören yapay zeka çiplerini minimum kısıtlamayla satmasına izin verilmesinin her iki ülkenin ulusal çıkarlarını geliştireceğini savunuyor.

Çinli şirketler özellikle Huawei gibi, çip üretim kabiliyetlerini geliştirmeye devam ederken zaman daralıyor. Perşembe günü Huawei, Nvidia ürünlerine Çin’de rakip olabilecek yeni nesil çiplerini tanıttı. Trump yönetimi, Nvidia’nın Blackwell mimarisiyle çalışan daha gelişmiş bir ürünün Çin’e satışına onay verilip verilmeyeceğini değerlendiriyor ancak bu anlaşmanın gerçekleşmesi kesin değil. Trump, bu tür bir anlaşmanın yapılmasına karşı olan ulusal güvenlik şahinlerinin baskısı altında. Daha önce H20 satışlarının onaylanması karşılığında bu satışlardan pay istemesi gibi, sürece müdahale edebilir.

"Sürdürülemez hale geliyor"

Kongre’de bazı Cumhuriyetçi milletvekilleri, eğer ABD’de potansiyel bir alıcı varsa çip ihracatını büyük ölçüde sınırlandıracak yasaları destekliyor. Ayrıca, Amerikan çiplerinin yanlış ellere geçmesini engellemek amacıyla takip cihazları yerleştirilmesini zorunlu kılan bir yasa tasarısı sundular. Bu tasarı, Çin’in şirketlere Nvidia çiplerini kullanmayı bırakma çağrısında bulunmasına neden oldu. Amerikan Enterprise Enstitüsü'nden araştırmacı Ryan Fedasiuk, “Ben Nvidia’nın yerinde olmak istemem. Bu kadar çok çıkar grubuna hizmet etmeye çalışmak şirket için sürdürülemez hale geliyor" dedi. 

Yeni anlaşmaya göre Intel, Nvidia’nın yapay zeka model eğitimi için kullanılan en gelişmiş ürünlerini üretmeyecek, ancak yine de bu hamle Washington’da Trump’a şirin görünme çabası olarak yorumlandı. Trump yönetimi, yerli yarı iletken üretim kapasitesini artırmayı hedefliyor. Anlaşma, ABD hükümetinin en büyük hissedarı olduğu bir şirket ile Çin’deki çip satış gelirlerinin yüzde 15’ini hükümete vermeyi kabul eden bir şirketin nasıl bir araya getirildiğini de gözler önüne serdi.

Huang, perşembe günü yaptığı açıklamada, iki tarafın yaklaşık bir yıldır bu konuda görüştüğünü ve yönetimin bu sürece dahil olmadığını söyledi. Ancak Ticaret Bakanı Howard Lutnick’e haber verildiğinde “heyecanlandığını” da ekledi. Nvidia, ABD ile Çin arasındaki ticaret görüşmelerinin merkezinde yer alıyor. Bu yüzden Trump ve Çin lideri Şi Cinping arasında gerçekleşecek ve TikTok’un mülkiyetinin ABD’li yatırımcılara devrini kapsayan görüşme, Nvidia için bir dönüm noktası olabilir.

Çin'in baskısı taktik mi?

Bazı gözlemciler, TikTok anlaşmasının ve daha güçlü Nvidia çiplerinin ihracatına izin veren bir anlaşmanın, iki ülke arasında yapılacak daha kapsamlı bir mutabakatın parçası olmasını bekliyor. Çin’in Nvidia’ya yönelik son hamlelerini, daha güçlü Blackwell ürünlerine erişim sağlamak için yapılan taktiksel bir baskı olarak görüyorlar.

Ancak farklı düşünenler de var. Yapay zeka uzmanı David Sacks ve destekçileri, Çin’in bu hareketlerinin Nvidia çiplerine eskisi kadar ihtiyaç duymadığını ve üretim kabiliyetlerini sanıldığından daha hızlı geliştirdiklerini gösterdiğini söylüyor. Bu kişiler, çip ihracatını kısıtlamanın yalnızca Huawei ve diğer Çinli oyunculara yarayacağını, çünkü bu şirketlerin yeteneklerini içeride geliştirip sonra başka ülkelere taşıyabileceklerini savunuyorlar. 

Beyaz Saray Yapay Zeka Politika Danışmanı Sriram Krishnan çarşamba günü Axios etkinliğinde yaptığı konuşmada, “Eğer birileri, Huawei’nin istediği politikaları savunuyorsa, bu konuda bazı sorularım olur" dedi. Sacks ile yakın çalışan Krishnan, Huang ile aynı çizgide yer alıyor. Krishnan Çin için, “Onlarda yeterince çip var. Ben bunu Çin’in bir tür Yapay Zeka Kuşak ve Yol Girişimi olarak görüyorum" diye ekledi. 

Çinli çip şirketleri Nvidia'nın çok gerisinde

Birçok sektör analistine göre Çinli çip şirketleri hala Nvidia ve rakiplerinin çok gerisinde. Pekin’in düşünce yapısına aşina olan kişiler, yetkililerin Tayvan doğumlu bir ABD vatandaşı olan Huang’ı hala Çin dostu olarak gördüğünü söylüyor. Ancak Pekin’deki yetkililer, Nvidia’nın yapay zeka çiplerindeki liderliğinin Trump yönetimi tarafından Çin’e zarar vermek ve onu aşağılamak için kullanıldığını düşünüyor. Trump’ın “dostum” dediği Huang’a ve Nvidia’ya saldırmak, Trump’ı hedef almanın bir yolu olarak görülüyor.

Bazı milliyetçi Çinli yetkililer için Nvidia çiplerini yasaklamak, Çinli şirketleri Nvidia’yı yakalamaya ve ABD tehditlerine karşı kırılgan olmayan yerli bir tedarik zinciri kurmaya teşvik etmenin bir yolu. Çinli yetkilileri özellikle kızdıran ise Trump’ın ağustos ayında yaptığı ve H20’nin artık modasının geçtiğini söylediği yorumuydu. Trump, en az yüzde 30 daha az kapasiteye sahip bir Blackwell sürümünün satışına onay vermeye açık olduğunu da söyledi. Konuya yakın kaynaklara göre şirket, bu ürünün ilk versiyonunu ABD’li yetkililere sundu.

Kongre’deki bazı Cumhuriyetçiler çip ihracatına karşı çıkıyor. Indiana Senatörü Jim Banks, şirketlerin ihracat yapmadan önce tüm ABD iç talebini karşılamasını gerektirecek bir düzenlemeyi Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’na eklemeye çalışıyor. Nvidia, hiçbir zaman Amerikalı müşterileri mağdur etmediğini belirtiyor ve bu politikayı Trump’ın kaldırdığı Biden dönemi kısıtlamalarına benzetiyor. Bu değişiklik ve takip cihazlarına odaklanan, Çip Güvenliği Yasası olarak bilinen yasa tasarısı, Nvidia’nın başkanı kazanmasının Kongre’de nasıl rahatsızlık yarattığını gösteriyor.

Gündemi, Forbes Türkiye WhatsApp kanalından takip etmek için tıklayın.

---