Türkiye'de banka hesabı olan milyonlarca kişiyi etkileyecek olan Mali Suçları Araştırma Kurulu'nun tebliği 2026 yılından itibaren devreye girecek.

Taslakta, suç gelirlerinin tespit edilmesi, yurt dışına kaçırılması ve aklanmasının önlenmesi ile kayıt dışı ekonomiyle mücadele amacıyla, EFT, havale ve nakit işlemlerinin izlenmesine yönelik FATF üyesi ülkelerde uygulanan yaklaşımlar dikkate alındı.

Ne amaçlanıyor?

Düzenlemeyle, genel ekonomik faaliyetlere etkisi en az olacak şekilde vatandaşların günlük nakit işlemlerinin aksamadan sürdürülmesi, şeffaflığın artırılması, finansal sistemde güven ve izlenebilirliğin güçlendirilmesi de amaçlanıyor.

Taslak uyarınca, finansal kuruluşlar tarafından bazı sıkılaştırılmış tedbirler alınacak.

Buna göre, finansal kuruluşların, müşterilerinin nakit işlemlerini yakından izlemesi, görünürde makul hukuki ve ekonomik amacı bulunmayan ya da müşteri profiliyle uyumlu olmayan olağan dışı büyüklük ve sıklıktaki nakit işlemlerine özel dikkat göstermesi gerekecek. Finansal kuruluşlar da işlemlerin mahiyeti hakkında yeterli bilgi edinmek için gerekli tedbirleri alacak.

Para transferlerinde açıklama zorunluluğu

Bankalar ile ödeme ve elektronik para kuruluşları, EFT ve havalelerde müşteriye işlemin mahiyetinin beyanı için en sık kullanılan işlem türlerini seçenek olarak sunacak.

Ancak söz konusu seçeneklerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca (TCMB) elektronik transferler için belirlenen başlıklar haricinde, "gayrimenkul alım ödemesi", "motorlu taşıt alım ödemesi", "borç verme-ödeme", "hediye-bağış-yardım", "vergi-resim-harç", "tazminat-sigorta", "avukatlık-danışmanlık-müşavirlik", "sağlık", "kripto-dijital varlık", "şans oyunları-bahis", "eğlence-sosyal medya ödemeleri" gibi ifadelerin yer alması zorunlu olacak.

Seçenekler arasında transferin nedenine ilişkin somut bilgi içermeyen "diğer" veya "bireysel ödeme" gibi başka seçeneklerin olması ve bunların müşteri tarafından seçilmesi durumunda, en az 20 karakter uzunluğunda işlem açıklaması istenecek. Açıklamanın yapılmaması durumunda transfer gerçekleştirilmeyecek.

Belirli tutarın üzerindeki işlemler için form dolduralacak

Finansal kuruluşlar, tutarı ya da birbiriyle bağlantılı toplam tutarı 200 bin lira ile 2 milyon lira arasındaki nakit işlemlerde, beyan için müşteriye en sık kullanılan işlem türlerini seçenek olarak sunacak. Bu kapsamda da "diğer" veya "bireysel ödeme" gibi seçeneklerin müşteri tarafından seçilmesi durumunda, işlemin niteliğine ilişkin en az 20 karakter uzunluğunda açıklama alınacak.

Finansal kuruluşlar, 2 milyon 1 lira ile 20 milyon lira arasındaki tutarlar için "nakit işlem beyan formu"nun doldurulmasını sağlayacak. Bu formda somut bilgi içermeyen, "diğer" veya "bireysel ödeme" seçeneklerinin seçilmesi durumunda da en az 20 karakter uzunluğunda açıklama yapılması gerekecek.

İşlemin tutarı 20 milyon lirayı aşıyorsa form ilgili belgelerle desteklenerek daha detaylı doldurulacak.

Söz konusu taslağın yayımlanması halinde düzenlemeler, 1 Ocak 2026'dan itibaren yürürlüğe girecek.