Yüksek performanslı spor otomobilleriyle tanınan Porsche, mühendislik gücünü bu kez sürdürülebilirlik alanında kullanıyor. Alman otomotiv devi, geri dönüşümü zor otomobil atıklarını yeniden kullanılabilir yüksek kaliteli malzemelere dönüştürmek için önemli bir projeye imza attı.

Zorlu atıklar için ortak proje

Porsche, Alman kimya şirketi BASF SE ve teknoloji ortağı BEST (Bioenergy and Sustainable Technologies) ile birlikte, kullanım ömrünü tamamlamış araçlardan çıkan karma atıkların geri dönüştürülmesine odaklanan bir pilot çalışmayı tamamladı. Proje kapsamında, bugüne kadar büyük ölçüde atık olarak görülen malzemelerin yeni otomotiv bileşenlerinde kullanılmasının yolu açıldı.

ASR: Otomotiv geri dönüşümünün en büyük sorunu

Araçlar söküldükten ve metaller ayrıldıktan sonra geriye kalan karışık yapıdaki atıklar, otomotiv parçalayıcı artığı (ASR) olarak adlandırılıyor. Bu artıklar; tekstil parçaları, cam, köpük, plastik, toz, film tabakaları ve boya kalıntılarından oluşuyor.

Günümüzde ASR çoğunlukla yakılarak enerjiye dönüştürülüyor. Ancak bu yöntem, malzemenin tekrar üretim süreçlerine kazandırılmasını sağlamıyor.

Gazlaştırma teknolojisi devrede

ASR’nin karmaşık yapısı, çelik veya alüminyum gibi doğrudan eritilerek yeniden kullanılmasını imkânsız kılıyor. Bunun yerine, gazlaştırma (gasification) adı verilen bir süreç uygulanıyor.

Bu yöntemde atık malzemeler, düşük oksijen ortamında 700 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda ısıtılıyor ve sonuçta sentez gazı (syngas) elde ediliyor. Yüzyıllardır bilinen bu teknoloji geçmişte şehir gazı, sentetik yakıt ve kimyasal üretiminde de kullanılmıştı.

Atıktan poliüretan köpüğe

Bu projede BASF, elde edilen sentez gazını poliüretan üretiminde kullanıyor. Üretilen poliüretan, uzman tedarikçilere gönderilerek poliüretan köpüğe dönüştürülüyor.

Porsche, bu pilot çalışmada elde edilen köpüğü yeni direksiyon simitlerinin üretiminde kullandığını belirtiyor. Şirket, gazlaştırma sürecinden elde edilen hammaddenin kalite açısından geleneksel birincil hammaddelerle kıyaslanabilir seviyede olduğunu vurguluyor.

Daha büyük ölçekli kullanım hedefleniyor

Porsche’un hedefi, bu yöntemi yalnızca pilot projeyle sınırlı tutmak değil. Gazlaştırma teknolojisinin, mevcut termal enerji geri kazanımına sürdürülebilir bir alternatif olarak daha geniş ölçekte kullanılması planlanıyor.

Bu yaklaşım sayesinde, teknik, ekonomik veya çevresel nedenlerle geri dönüştürülemeyen plastik atıklar bile yüksek kaliteli otomotiv parçalarına dönüştürülebiliyor.

Geri dönüşümün etkisi nasıl ölçülüyor?

Geri dönüştürülmüş ikincil hammaddeler çoğu zaman fosil kaynaklı birincil hammaddelerle karıştırılıyor. Bu da “geri dönüşüm gerçekten ne kadar fark yaratıyor?” sorusunu gündeme getiriyor.

Bu noktada kütle dengeleme (mass balance) yöntemi devreye giriyor. Bağımsız üçüncü taraflar tarafından denetlenen bu sistem, hammaddenin kaynağından üretim sürecinin sonuna kadar tüm aşamaları izliyor ve nihai üründe kullanılan sürdürülebilir malzeme oranını belgeliyor.