Rusya rublesi yılbaşından bu yana güçlendi ve dolar başına 78 civarında işlem görüyor. Bu yükseliş, yetkilileri hazırlıksız yakaladı ve ülkenin savaş ekonomisini zayıflatma tehdidi oluşturuyor.

---

25 Aralık 2025, 12:09

Rusya’nın rublesi bu yıl dolar karşısında tüm büyük para birimlerini geride bıraktı; yetkilileri hazırlıksız yakalayan bu ralli, ülkenin savaş zamanı ekonomisini zayıflatma tehdidi taşıyor. Ruble yılın başından bu yana yüzde 45 güçlendi ve dolar başına yaklaşık 78 seviyesinden işlem görüyor; bu seviye, Rusya’nın yaklaşık dört yıl önce Ukrayna’yı tam kapsamlı işgalinden önce görülen düzeylere oldukça yakın. Verilere göre son 12 ayda yaşanan bu değerlenme en az 1994’ten bu yana görülen en güçlü artış oldu.

Rusya'da dövize talep düştü

Başlıca itici güçlerden biri, uluslararası yaptırımların etkisiyle Rusya’da dövize olan talebin keskin biçimde düşmesi oldu. Ayrıca son derece sıkı para politikası, Rusya halkı için ruble cinsi varlıkların cazibesini artırdı. Rusya'nın merkez bankasının politika faizi geçen yıl ekim ayından hazirana kadar rekor yüksek seviyede kaldı; ardından yetkililer faizi toplamda 5 yüzde puan indirerek yüzde 16’ya çekti.

Hükümet bu yıl için ortalama döviz kurunu dolar başına 91,2 olarak öngörmüştü. Dayanıklılık, petrol fiyatlarının zayıflamasına ve yeni ABD ile Avrupa yaptırımlarına rağmen sürdü; bu durum, ihracatçıların gelirlerini rubleye çevirdiklerinde azalması yoluyla devlet maliyesi üzerindeki baskıyı artırdı. Rubleye destek, merkez banksaının döviz satışlarından da geldi. Bu satışlar, Rusya Maliye Bakanlığı’nın, kaybedilen enerji gelirlerinin yerine koymak amacıyla Ulusal Refah Fonu’ndan yuan ve altın satmasına paralel şekilde gerçekleşti. Maliye Bakanlığı verilerine göre petrol ve gaz bütçe gelirleri yılın ilk 11 ayında yüzde 22 düştü.

Bloomberg tarafından derlenen verilere göre rublenin bu yılki yükselişi, spot getiri açısından onu platin, gümüş, paladyum ve altından sonra dünyanın en iyi performans gösteren beş varlığından biri haline getirdi. Merkez bankası açısından daha güçlü bir ruble, enflasyonla mücadelede olumlu karşılanıyor ve Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, dezenflasyonist etkinin henüz tükenmediğine işaret etti. Ancak Moskova merkezli Stolypin Ekonomik Büyüme Enstitüsü’ndeki ekonomistler, bu değerlenmenin giderek bir tehdide dönüştüğü uyarısında bulunuyor.

Stagflasyon tahmini

Bu ay yayımlanan bir raporda, mevcut eğilimlerin sürmesi halinde ekonomideki soğumanın yakında stagflasyona dönüşebileceğini belirttiler. Merkez bankası, ekonomik büyümenin bu yıl geçen yılki yüzde 4,3’ten yüzde 0,5 - yüzde 1 aralığına yavaşlayacağını öngörüyor. Tolypin araştırmacıları, aşırı değerli bir ruble’nin rekabet gücünü zayıflattığını yazdı ve Rusya’nın fiilen “bir enerji gücü olarak doğal avantajlarını kaybettiğini, yabancı tüketicilere yerli üreticilerden daha iyi koşullar sunduğunu ve ülkenin yatırım cazibesini azalttığını” savundu.