Rusya’nın kullanmaya başladığı takas işlemleri, SWIFT bağlantısının kesilmesi ve ikincil yaptırım korkularını aşmaya yardımcı oluyor. Rusya Ekonomi Bakanlığı, yabancı takas işlemlerini kolaylaştırmak için bir kılavuz yayınladı. Takas, Rusya'nın 1990'lar Sovyet sonrası ekonomisinde son derece popülerdi.

---

16 Eylül 2025, 08:00 Güncelleme: 16 Eylül 2025, 11:57

Şirketlerin Batı yaptırımlarını aşmak amacıyla buğdayı Çin arabalarıyla, keten tohumlarını ise inşaat malzemeleriyle takas etmesiyle birlikte, eski usul takas ticareti Rusya'nın dış ticaretinde 1990'lardan bu yana ilk kez yükselişe geçti. Rusya, Çin ve Hindistan ile yakın ilişkiler kurarken bile, takasın geri dönüşü, Ukrayna’daki savaşın, dünyanın en büyük doğal kaynak üreticisinin ticaret ilişkilerini ne denli bozduğunu gösteriyor. Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa ve müttefikleri, 2022’deki Ukrayna savaşı ve 2014’teki Kırım ilhakı nedeniyle Rusya’ya 25 binden fazla farklı yaptırım uyguladı; bu yaptırımların amacı, Rusya’nın 2,2 trilyon dolarlık ekonomisini çökertmek ve Devlet Başkanı Vladimir Putin’e olan desteği zayıflatmak.

Beklentilerin üzerinde performans

Washington ayrıca, Hindistan’ın Rusya ile yaptığı petrol ticaretine yanıt olarak bu ülkeye gümrük tarifeleri uyguladı. Putin ise Rusya ekonomisinin beklentilerin üzerinde bir performans gösterdiğini söylüyor. Ekonomi, Batı'nın çöküş tahminlerine rağmen, son iki yılda G7 ülkelerinden daha hızlı büyüdü. Putin, şirketlere ve yetkililere yaptırımlara karşı ellerinden gelen her şeyi yapmaları talimatını verdi.

Ancak ekonomi üzerindeki baskının arttığına dair işaretler de var. Merkez Bankası verileri ekonominin teknik olarak resesyona girdiğini gösteriyor ve yüksek enflasyon yaşanıyor. 2022’de Rus bankalarının SWIFT sisteminden çıkarılması ve Washington’ın geçen yıl Çinli bankaları Rusya’nın savaş çabalarına destek vermemeleri konusunda uyarması gibi bazı cezai önlemler, ikincil yaptırım korkularını artırdı.

Takas için kılavuz

Ödeme piyasasından bir kaynak Reuters’a “Çinli bankalar, ikincil yaptırımlar nedeniyle yaptırım listelerine alınmaktan korkuyorlar, bu yüzden Rusya’dan gelen paraları kabul etmiyorlar” dedi. Bu endişelerin, izlenmesi çok daha zor olan takas işlemlerinin ortaya çıkışının arkasındaki nedenlerden biri olduğu görülüyor. 2024 yılında, Rusya Ekonomi Bakanlığı 14 sayfalık bir "Yabancı Takas İşlemleri Kılavuzu" yayımlayarak işletmelere yaptırımları aşmak için bu yöntemi nasıl kullanabileceklerini anlattı. Hatta, takas değişimi olarak çalışacak bir ticaret platformu kurulması bile önerildi.