Araştırmada, "makale fabrikaları" olarak tanımlanan yapılar, yozlaşmış editörler ve aracı kurumlarla iş birliği içinde devasa bir sahtecilik ağı kuruyor. Bu ağlar sadece sahte veriler üretmekle kalmıyor; akademik unvanlara ulaşmak isteyen kişilere para karşılığında yazarlık, atıf ve garantili yayın imkanı sunuyor.

Profesör Luís A. N. Amaral, bu durumu “Bilimsel süreci taklit eden kriminal organizasyonlar” olarak tanımlıyor. Amaral’a göre, sistemin içinde milyonlarca dolarlık bir ekonomi dönüyor ve bireyler ilk yazar olabilmek için binlerce dolar ödeyebiliyor.

Araştırma, sahteciliğin dört temel stratejiyle yürütüldüğünü belirliyor. Bunlardan ilki, araştırmacı gruplarının kendi sahte makalelerine karşılıklı onay ve atıf vererek sistemi içeriden manipüle etmesi. İkinci olarak, akademisyenleri yozlaşmış editörlerle buluşturan gizli “broker” ağları dikkat çekiyor.

Üçüncü strateji ise "dergi gaspı": Yayın hayatı sona ermiş prestijli dergilerin alan adlarının satın alınarak, bu isimle sahte makaleler yayımlanması. Örneğin İngiltere merkezli eski bir hemşirelik dergisi adı altında binlerce alakasız makale yayınlandığı bildiriliyor. Dördüncü yöntem ise, denetimin zayıf olduğu alt teknik alanlara sızılarak sistemin zaaflarından yararlanmak.

Araştırmanın yazarları, sahte yayınların artış hızının meşru yayınları geride bıraktığını vurgularken, bunun bilimsel literatürü tamamen “zehirleyebileceği” uyarısında bulunuyor. Bilime duyulan güvenin kalıcı olarak sarsılması, en büyük tehditlerden biri olarak gösteriliyor.

Araştırmacı Reese Richardson ise yapay zekanın bu süreci daha da tehlikeli hale getirdiğini söylüyor. Bugünkü sahtecilikle bile baş edilemezken, yapay zeka destekli kusursuz uydurma makalelerin gelecekte gerçek bilgiden ayırt edilemeyeceğini belirtiyor.

Bilim insanları, bu tehditle başa çıkmak için köklü sistemsel değişiklikler öneriyor: Yayın sayısına dayalı teşvik sisteminin kaldırılması, editöryal süreçlerin sıkı denetlenmesi ve otomatik sahtecilik tespit sistemlerinin yaygınlaştırılması.

www.sozcu.com.tr internet sitesinde yayınlanan yazı, haber ve fotoğrafların her türlü telif hakkı Mega Ajans ve Rek. Tic. A.Ş'ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.