İş yerinde her zaman “evet” demek, görünüşte yardımcı gibi görünse de tükenmişliğe, dengesiz iş yüküne yol açabilir, itibarınıza zarar verebilir, sizi lider yerine yardımcı rollere sokabilir.

---

02 Eylül 2025, 10:11 Güncelleme: 02 Eylül 2025, 15:02

Başkalarına yardım etmek, iş yerinde güven inşa etmenin en hızlı yollarından biridir. Her zaman “Evet” diyen çalışan, güvenilir bir ortak, sorun çözücü ve yaklaşan teslim tarihleri öncesinde herkesin başvurduğu kişi haline gelir. Ancak güçlü bir yönmüş gibi başlayan şey, hızla bir zayıflığa dönüşebilir. Zamanını fazlasıyla cömertçe kullanan profesyoneller; tükenmişlik, terfi edilmeme ve bizzat katkıda bulundukları iş kültürüne karşı sessiz bir kırgınlık yaşama riskiyle karşı karşıya kalır.

Gerçek şu ki, “evet” demek her zaman bağlılık göstergesi değildir. Bazen bu, bir korkunun işaretidir. Başkalarını hayal kırıklığına uğratma korkusu, fırsatları kaçırma korkusu veya daha az adanmış görünme korkusu. Çok az çalışan “yardımsever değil” etiketiyle anılmak ister. Ancak sürekli “evet” deme alışkanlığı, çoğu kişinin fark ettiğinden daha fazla kariyeri şekillendiren gizli bedeller taşır.

Cömertliğin aşırı yük haline gelmesi

Başta “evet” demek ödüllendirici hissettirir. İş arkadaşları minnettarlık gösterir. Yöneticiler sizi güvenilir olarak görür. Takımlar daha sorunsuz ilerler çünkü siz başkalarının bıraktığı boşlukları doldurursunuz. Ancak zamanla bu düzen, dengesiz bir yük yaratır. Paylaşılması gereken işler, hep aynı birkaç kişinin omuzlarında toplanır. Bu dengesizlik genellikle kasıtlı değildir. Çoğu iş arkadaşı avantaj sağlamaya çalışmaz. Sadece kimin işi tamamlayacağını bilirler. Sonuç olarak, en güvenilir çalışanlar en ağır yükü taşır. Cömertlik olarak başlayan şey, bir beklentiye dönüşür.

Sonunda, performans düşer. Tek bir kişinin üstlendiği iş fazlalığından dolayı teslim tarihleri kaçar. Derin düşünmeye zaman kalmadığı için yaratıcılık azalır. Yardım eden ama asla ilerlemeyen kişi olmanın verdiği sessiz bir hayal kırıklığıyla tükenmişlik oluşur.

İtibar üzerindeki gizli bedel

İronik bir şekilde, her zaman “evet” demek sadece yorgunluk yaratmaz. Başkalarının sizi nasıl gördüğünü de olumsuz etkiler. İş arkadaşları sizi lider değil, yardımcı olarak görmeye başlar. Yöneticiler strateji değil, sadece uygulama için size güvenir. Sonuçta insanlar, sınırlarını koruyan kişileri ödüllendirme eğilimindedir; sürekli ekstra işleri üstlenenleri değil.

Psikologların buna verdiği ad yeterlilik tuzağı. Yardım etmede fazla iyi olursanız, bu becerinizle tanımlanırsınız. Öngörü veya yaratıcılığınız yerine işleri yürüten kişi olarak görülürsünüz. Bu değerli bir iştir ama nadiren terfi getirir. Ayrıca kırgınlık riski de var. Her şeye “evet” dediğinizde, diğerleri sizin kendi önceliklerinizin olmadığını varsayabilir. Zamanınızı bilinçsizce daha az değerli görebilirler. Bağlılık göstergesi olarak başlayan şey, saygının aşınmasına neden olabilir.