Son yıllarda “gizemli kutu” ya da “sürpriz kutu” konseptinin oldukça popüler hale gelmesiyle birlikte, bu ürünlerin birçok firmanın pazarlama stratejisinin merkezine yerleştiği görülüyor. Bu konseptin yarattığı sürpriz ve gizem etkisi çekici olsa da teslim edilen ürünlerin tüketicilerin beklentisini karşılayıp karşılamadığı, çeşitli hukuki tartışmaları da beraberinde getiriyor.

---

Av. Zeynep Berfin Ekinci, Av. Baran Güney

18 Aralık 2025, 17:44 Güncelleme: 19 Aralık 2025, 09:37

Reklam Kurulu, 11 Eylül 2025 tarihli toplantısında, kutu içeriğine dair herhangi bir bilgilendirme yapılmaksızın satışa sunulan gizemli kutuları gündemine aldı ve gizemli kutulara ilişkin ilke niteliğinde sayılabilecek kararlar verdi.

Kurul, “Elektronik Sürpriz Kutusu”, “Gizemli Takı Kavanozu 20 Adet Bijuteri Set”, “Sürpriz Kutu Doğal Taş”, “Sürpriz Kozmetik Kutusu” gibi ifadelerle pazarlanan gizemli kutu satışlarında, satışı yapılan kutunun içeriğine ilişkin herhangi bir bilgilendirme ve açıklama yapılmadığını, gizemli kutu ve benzeri satış yöntemlerinin tüketicilerin normal şartlar altında taraf olmayabilecekleri bir tüketici işlemine yönelmelerine neden olabileceğini değerlendirerek söz konusu uygulamaların Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a aykırı olduğu sonucuna vardı ve anılan reklamlar hakkında durdurma cezası uygulanmasına karar verdi.

Kurul, “Sürpriz Forma Paketi Gizemli Forma Şansına Ne Çıkarsa (Avrupa Takımları)” gibi ifadelerle pazarlanan gizemli kutuların da benzer şekilde haksız ticari uygulama niteliği taşıdığı, tüketicileri yanıltıcı olduğu ve dürüst rekabet ilkelerine aykırılık oluşturduğu gerekçesiyle bu reklamlara da durdurma cezası verdi.

Bir diğer kararında ise Kurul, kutudan çıkabilecek robot süpürge, akıllı saat, oyun konsolu ile kulaklık ve hoparlör görsellerinin kullanıldığını, ayrıca “indirimin bitmesine kalan süre, bu fırsatı kaçırmayın” başlığı altında sahte bir geri sayım sayacına yer verildiğini tespit etti. Kurul, kararında kutulardan çıkabilecek ürünlere ve bu ürünlerin çıkma oranlarına ilişkin tüketicilerin açık şekilde bilgilendirilmediğini, sahte sayaç yoluyla tüketicilerin acele karar vermeye zorlandığını belirtti. Ürünlerin gerçekten çıkma ihtimaline dair hiçbir bilgi sunulmaması ve yapay bir zaman baskısı oluşturulması nedeniyle söz konusu ticari uygulama haksız ve yanıltıcı bulundu. Bu kapsamda ilgili içeriklerin kaldırılmasına, kaldırılmaması halinde ise erişimin engellenmesine karar verildi.

Kurul, söz konusu kararlarında “elektronik”, “kozmetik”, “doğal taş” gibi genel kategoriler belirtilerek satışa sunulan gizemli kutuların yanı sıra, genel kategoriden daha da özelleştirilen “Avrupa takımları forması” gibi ifadelerin de yeterli bilgilendirme ve açıklama sağlamadığını değerlendirdi. Ayrıca Kurul, gizemli kutudan çıkabilecek ürünlerin robot süpürge, akıllı saat, oyun konsolu, kulaklık veya hoparlör gibi ürünler olması halinde, tüketicilerin bu ürünlerin çıkma oranları hakkında açıkça bilgilendirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Kurul, gizemli kutuların tüketicileri normal şartlar altında taraf olmayabilecekleri bir tüketici işlemine yönlendirebildiğini, mesafeli satışa konu mal veya hizmetin içeriğine ilişkin belirsizlik yarattığını ve bu nedenle gizemli kutu ve benzeri satış yöntemlerinin reklam yoluyla haksız ticari uygulama oluşturduğunu değerlendirdi.