Petrol fiyatlarındaki çöküş, Suudi Arabistan’ın bütçe açığını bu yıl 67 milyar dolara çıkarabilir. Goldman Sachs, bu açığın rekor borçlanmaya ve Veliaht Prens’in trilyon dolarlık Vizyon 2030 projelerinde kesintiye yol açabileceğini öngörüyor.

Suudi Arabistan’ın mali dengesi, küresel petrol fiyatlarındaki sert gerilemenin ardından ciddi bir baskıyla karşı karşıya.

Goldman Sachs Group Inc. Orta Doğu ve Kuzey Afrika Baş Ekonomisti Farouk Soussa’nın projeksiyonlarına göre krallığın bütçe açığı 2025’te 67 milyar dolara yükselebilir. Bu tahmin, hükümetin resmi beklentisinin iki katından fazla ve petrolün bu yıl ortalama 62 dolar seviyesinde kalacağı varsayımına dayanıyor. Olası açık, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın küresel piyasalardan daha fazla borçlanmasını ve ekonomiyi dönüştürmeye yönelik trilyonlarca dolarlık “Vizyon 2030” projelerini kısmaya zorlayabilir.

Bütçe açığı iki katına çıkabilir

Soussa, “Bazı mali ayarlamalar kaçınılmaz olacak. Daha fazla borçlanma göreceğiz ve projelerde daha agresif bir yeniden önceliklendirme yapılması gerekecek. Bu zor kararları almaktan çekinmiyorlar” dedi. Suudi Arabistan, bütçesini dengeleyebilmek için geçen yıl petrol fiyatının varil başına 93 dolar olmasına ihtiyaç duyuyordu; egemen varlık fonunun mega projelere yaptığı harcamalar da dâhil edildiğinde bu seviye 108 dolara yükseliyordu.

Petrol piyasasında sert dalgalanma

Ham petrol, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan’da neredeyse tüm ülkelere yönelik yaptırımları kaldırması sonrasında yaklaşık dört yılın en düşük seviyesine geriledi; bu adım küresel resesyon ihtimalini artırdı. Aynı gün Suudi Arabistan ve Rusya liderliğindeki OPEC+ karteli, üretimi hızlandıracağını açıklayarak enerji piyasalarını şaşırttı. Brent petrolü Çarşamba gecesi Trump’ın bazı vergileri erteleyeceğini duyurmasının ardından kısmen toparlansa da yeniden düşüşe geçti; 64 dolar seviyesinde işlem gören Brent, son bir haftada yaklaşık yüzde 15 değer kaybetti.

Maliye Bakanlığı: Gerekli adımları atacağız

Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı, Bloomberg’e yaptığı açıklamada “Son gelişmeleri değerlendiriyoruz ve mali pozisyonumuzu güçlü tutmak için gerekli tüm adımları atacağız” ifadesini kullandı. Hükümet, bu yıl bütçe açığının GSYH’nin yüzde 2,3’ü olacağını öngörse de düşük gelir senaryosunda oranın yüzde 3,7’ye çıkabileceğini kabul ediyor. Soussa’nın öngördüğü 67 milyar dolarlık açık ise GSYH’nin yüzde 6’sını aşarak Covid‑19 pandemisinin yaşandığı 2020’den bu yana en yüksek seviye olacak.

Borçlanma ihtiyacı artıyor

Suudi Arabistan, 2025’te şimdiye kadar dolar ve euro cinsinden 14 milyar dolardan fazla tahvil satarak gelişmekte olan ülkeler arasında en büyük ihraççı konumunda. Arab Gulf States Institute’ten Tim Callen, yıl sonuna kadar ilave 16,5 milyar dolar borçlanılabileceğini hesaplıyor; bu gerçekleşirse 2017’deki 21,5 milyar dolarlık rekor aşılacak. Ancak kredi temerrüt takas primleri son bir haftada 2020’den bu yana en yüksek seviyeye çıktığı için yeni borçlanmanın maliyeti de artabilir.