TCMB analizi: Gelir arttıkça kart borcu da yükseliyor
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) analizine göre kredi kartı bakiyesi ile gelir düzeyi arasında güçlü bir bağ bulunuyor. Gelir yükseldikçe kart borcu da artıyor. Özellikle kredi kartı limitlerinin, gelir artışının önüne geçtiği durumlarda bireylerin borçlanma eğilimi belirgin şekilde güçleniyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) analizine göre kredi kartı bakiyesi ile gelir düzeyi arasında güçlü bir bağ bulunuyor. Gelir yükseldikçe kart borcu da artıyor. Özellikle kredi kartı limitlerinin, gelir artışının önüne geçtiği durumlarda bireylerin borçlanma eğilimi belirgin şekilde güçleniyor.
29 Aralık 2025, 17:26
Yaklaşık 7 milyon kişinin verisinin incelendiği çalışmada, gelirine kıyasla daha yüksek karta sahip olan bireylerin, limitlerini daha düşük oranda kullanmalarına rağmen daha fazla kredi kartı borcu taşıdığı tespit edildi.
Kart limitleri borçlanma davranışını etkiliyor
TCMB’nin “Kredi Kartı Kullanım Eğilimleri: Gelir Düzeyi ve Limitlerin Rolü” başlıklı Ekonomi Notları çalışması, kart limitlerinin yalnızca harcama kapasitesini değil, doğrudan borçlanma davranışını da şekillendirdiğini ortaya koyuyor.
Analize göre kart limiti artışı gelir artışını aştığında, kredi kartı bakiyesinin gelire duyarlılığı yükseliyor. Bu da bireylerin, limitlerini tamamen doldurmasalar bile daha yüksek borç seviyelerine yöneldiğini gösteriyor.
Toplam kredi kartı borcu 1,9 trilyon TL
TCMB değerlendirmesine göre kredi kartları, Türkiye’de tüm gelir gruplarında hem ödeme hem de borçlanma aracı olarak yoğun biçimde kullanılıyor. Kredi Kayıt Bürosu (KKB) verilerine göre 2024 yıl sonu itibarıyla kredi kartı borcu bulunan yaklaşık 29 milyon kişinin toplam borcu 1,9 trilyon TL’ye ulaştı.
Borç dağılımındaki dengesizlik ise dikkat çekici. Yaklaşık 15 milyon kişinin kart borcu 25 bin TL’nin altında kalırken, 150 bin TL’nin üzerinde borcu olan 2,9 milyon kişi toplam borcun yarısından fazlasını oluşturuyor.
Gelir gruplarına göre kullanım farkı
2024 yılı sonunda kişi başına düşen ortalama kredi kartı bakiyesi 66 bin TL’ye yükselirken, yıllık artış oranı yüzde 52 oldu. SGK 4A kapsamındaki ücretli çalışanların gelir verileriyle yapılan karşılaştırma, gelir ile kredi kartı bakiyesi arasında güçlü ve pozitif bir ilişki olduğunu ortaya koydu. Buna göre gelirdeki her 1 TL’lik artış, kredi kartı bakiyesini ortalama 0,77 TL yükseltiyor.
Kredi kartı kullanım oranı düşük gelir grubunda yaklaşık yüzde 40 seviyesindeyken, üst gelir grubunda bu oran yüzde 90’a yaklaşıyor. Buna karşın üst gelir grubunda limit doluluk oranı daha düşük seyrediyor. Bu durum, yüksek gelirli bireylerin kredi kartı dışında alternatif finansman kaynaklarına daha kolay erişebilmesiyle açıklanıyor.