ABD’den Çin’e, Tesla küresel pazarlarda kan kaybederken, Elon Musk’ın politikaları ve ürün stratejisi de şirketin geleceğini zorluyor. BYD ve Xiaomi gibi markalar uygun fiyat ve yenilikle öne çıkarken, Tesla sınırlı model seçenekleriyle derin bir kriz yaşıyor.

Tesla bir satış durgunluğu yaşıyor; elektrikli araç teslimatlarının üst üste ikinci yıl düşmesi bekleniyor. CEO Elon Musk, ABD’deki alım teşviklerinin sona ermesiyle birlikte şirketin gelecek birkaç çeyrekte "zorlu bir dönem" geçirebileceği konusunda uyardı. Tesla'nın yaşadığı sıkıntılarda Musk’ın kendisinin de rolü var. Onun kutuplaştırıcı politikaları, önemli pazarlardaki otomobil alıcılarını uzaklaştırdı ve Washington’daki faaliyetlerinden çekilmesinin ardından ABD Başkanı Donald Trump ile yaşadığı bir tartışma sonrası müşteriler henüz yeniden showroomlara dönmedi.

Ancak Tesla'nın sorunları son aylarda yaşanan tüketici tepkisinden daha derin. Otomobil üreticisi en popüler modeli olan Model Y'ye bir makyaj yapmış olsa da ürün gamını canlandıracak yeni ve daha uygun fiyatlı bir araç henüz piyasaya sürülmedi. Daha ucuz bir modelin bu yılın sonlarında piyasaya çıkması bekleniyor ancak Musk, bu modelin Model Y'ye benzeyeceğini söyleyerek çok da yeni olmayabileceğini ima etti. Bu kadar sınırlı bir araç seçeneği, Tesla’yı özellikle Çin'den gelen rakiplerine karşı savunmasız bıraktı. Tesla’nın yaklaşık 1 trilyon dolarlık piyasa değeri, yatırımcıların hâlâ iyimser olduğunu gösteriyor. Ancak bu değerleme, giderek daha fazla, Musk’ın otonom araçlar ve insansı robotlarla dolu gelecek vizyonuna dayanıyor.

Tesla’nın satışlarına ne oldu?

Teslimatlar, ilk çeyrekte neredeyse üç yılın en düşük seviyesine geriledi. Bu düşüş, kısmen Model Y’nin yeniden tasarım sürecinden kaynaklandı; Tesla, yenilenen SUV modelinin üretim hatlarını yeniden donatmak için tüm montaj tesislerinde üretimi durdurdu. Şirket, yenilenmiş Model Y'nin ikinci çeyrek satışlarını artırmasını bekliyordu. Ancak toplam teslimatlar, geçen yıla göre yüzde 13 düştü ve bu da Musk'ın mayıs ortasında yaptığı “satışlar zaten toparlandı” iddiasını boşa çıkardı.

Musk'ın kendi kabulüyle, Avrupa şirketin en zayıf büyük pazarı. Avrupa Otomobil Üreticileri Derneği’ne göre ocaktan temmuza kadar bölge genelinde yeni kaydedilen Tesla sayısı, geçen yıla göre üçte birden fazla azaldı. Oysa genel pazar büyüyordu. Avrupa’da sektör genelinde batarya elektrikli araç satışları yüzde 26 artmıştı. Tesla'nın sorunları ağustos ayında da devam etti; Almanya, Fransa ve Danimarka gibi ülkelerde satışlar keskin şekilde düştü.

Tesla’nın yaşadığı bu zorluklar, rakip BYD için bir fırsat doğurdu. Çinli otomobil üreticisi, nisan ayında Avrupa’da ilk kez Tesla’dan daha fazla tamamen elektrikli araç sattı; bir analist bu anı dönüm noktası olarak tanımladı. Bazı uzmanlar, BYD'nin bu yılın tamamında Tesla’yı küresel ölçekte geçeceğini öngörüyor. 

Cox Automotive, Tesla'nın ABD’deki araç satışlarının yılın ilk yarısında yüzde 11 düştüğünü tahmin ediyor. Tesla hâlâ ABD'nin en çok satan EV markası olsa da elektrikli araç satışlarındaki payı 2022'de yüzde 75'in üzerindeyken 2024 itibarıyla yüzde 50'nin altına geriledi. Dünyanın en büyük EV pazarı olan Çin’de ise Tesla'nın hem iç pazara hem de ihracata yönelik Şanghay tesisinden yapılan sevkiyatlar, 2025’in ilk sekiz ayının yedisinde yıllık bazda azaldı.