Çin ve ABD arasında bir uçuruma sebep olan Trump Kissinger'ın izinden gidiyor. Dönemin ABD Dışişleri Bakanı, 1970'lerde Çin'le yumuşamaya giderek onu Moskova'dan daha da uzaklaştırdı. Donald Trump da aynı şeyi yapmak istiyor ama ters bir stratejiyle: Xi Jinping ile ortaklığını zayıflatmak için Putin'e daha az düşman olmak.

---

17 Aralık 2024, 12:05 Güncelleme: 17 Aralık 2024, 13:39

İki otoriter lider Putin ve Xi Jinping arasında kişisel bir uyum ve her ikisinin de ABD liderliğindeki dünya düzenini yıkmak istemesi anlamında güçlü bir hedef yakınlaşması var. Diğer büyük engel ise ekonomi. Kissinger'ın zamanında Çin ve Rusya birbirlerine bağımlı değillerdi oysa bugün öyleler.

Trump sağcı gazeteci Tucker Carlson'a verdiği bir röportajda "Gerçekten olmasını istemediğiniz şey Rusya ve Çin'in bir araya gelmesi. Onları ayırmak zorundayım ve sanırım bunu yapabilirim" dedi. Ancak Rusya'yı Avrupa pazarından koparan Ukrayna savaşından bu yana iki ülke birbirini tamamlar hale geldi. Rusya'nın ihracatının yüzde 30'u Çin'e gidiyor: petrol, gaz, metaller, kömür gibi hammaddeler. Rusya'nın ithalatının yüzde 40'ı da Çin'den geliyor: Makine, elektronik bileşenler, savunma ve telekomünikasyon sektörleri de dahil olmak üzere sanayi için temel teknolojiler gibi ürünler.

Rusya ve Çin'i koparmak zor olacak

Yaptırımlar ve askeri ihtiyaçlar nedeniyle bu bağımlılık giderek artıyor ve bunu tersine çevirmek çok zor olacak. Rusya ile ticareti artırmak için Amerika ve Avrupa'nın eşgüdümlü bir çaba göstermesi gerekecek ki bu oldukça zorlama bir senaryo. Amerika, Rusya ile çok az ticaret yapıyor ve daha yakın bir ilişki kurmasını gerektirecek önemli ticari çıkarları yok. Avrupa ise enerji tedarikçileri havuzunu genişletti ve artık düşmanca ve saldırgan olan bir rejime yeniden bu kadar bağımlı olmak istemeyecek.

Rusya ve Çin ilişkileri

Rusya ve Çin arasındaki ilişkiler bazı açılardan hiç bu kadar iyi olmamıştı. 1950'lerde Soğuk Savaş'ta ortak bir cephe oluşturmak için bir ittifak kurdular ancak bu ittifak istikrarsız ve kısa süreliydi, birkaç yıl içinde çöktü. Gerçek şu ki Kissinger 1971'de Çin'e gizli gezisini düzenlediğinde iki komünist gücün arası zaten kötüydü. Hatta 1969 yılında sınırda bir çatışma bile yaşanmıştı. ABD bu anlaşmazlığı istismar etmekte ustaydı.

Aynı zamanda Putin'in Trump konusunda iyimser olmak için bazı iyi nedenleri olduğu da doğru. Seçilmiş başkan Ukrayna'daki savaşın bir an önce sona ermesini istiyor. Bu, saldırıya uğrayan ülkeyi satmak istediği anlamına gelmiyor ancak Amerika'nın ilgisinin ve bağlılığının azalması Kiev'in direnişini kesinlikle zorlaştırıyor. Putin'in hedefi maksimalist olmaya devam ediyor: sadece askeri olarak işgal edilmiş toprakları değil, Ukrayna'nın büyük bölümünü Rusya'nın etki alanına geri getirmek. Eğer başarılı olursa bu aynı zamanda ABD için bir yenilgi olacak ve Putin ile Xi Jinping arasındaki bağı zayıflatmak yerine güçlendirecek.