Trump'ın Ukrayna konusunda Rusya'ya yaklaşımı karşısında şaşkına dönen Avrupalı liderler ortak zemin arayışında. Son yıllardaki krizlere karşı fikir birliği bozulmayan bloğun bu defa ortak bir karara varılması zor görülüyor.

Avrupa son yıllarda Covid-19 salgınına ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline karşı bir araya geldi. Avrupa Birliği, İngiltere'nin AB'den ayrılması karşısında güçlü durdu. Ancak ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya ile doğrudan müzakere ederek Ukrayna'daki savaşı sona erdirme çabası nedeniyle son yılların en büyük kriziyle karşı karşıya kalan Avrupa, sonuçsuz toplantılar ve birbiriyle didişen hükümetlerden oluşan bir bulanıklık içinde.

Avrupa'nın adım atma konusundaki yetersizliği, salı günü Suudi Arabistan'da ABD'li ve Rus diplomatlar arasında Ukrayna konusunda müzakere planlarının taslağının çizildiği toplantıya katılmamasıyla ortaya çıktı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky, ülkesinin dahil edilmediği her türlü görüşmenin başarısızlığa mahkum olduğunu söyledi. 

Daha sonra AB'nin dış politika şefi Kaja Kallas ile İngiltere, Almanya, Fransa ve İtalya'nın dışişleri bakanları ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile görüşmeler hakkında konuştular. “Rusya bizi bölmeye çalışacak. Onların tuzaklarına düşmeyelim” diyen Kallas, ‘-Ukrayna'nın şartlarında adil ve kalıcı bir barış için ABD ile işbirliğini savundu.

Brüksel'deki AB yetkilileri Trump'ın Ukrayna elçisi Keith Kellogg ile bir araya geldi. Görüşme sonrasında üst düzey bir Avrupalı yetkili Kellogg'un ABD'nin Avrupalılardan güvenlik garantisi kapsamında ne istediğine dair çok az ayrıntı verdiğini aktardı. Açıklamalara göre Kellogg, Washington'ın bir barış planı kapsamında Ukrayna'ya gönderilmesi halinde Avrupalı askerlerin nasıl bir rol oynaması gerektiğini düşündüğünü söylemedi. Yetkili, Kellogg'un savaşın sonucuna ilişkin müzakerelerde Avrupa'nın görüş ve endişelerini aktarmada ne kadar ağırlığa sahip olacağının belirsizliğini koruduğunu da belirtti. Kellogg'un bu hafta Ukrayna'yı ziyaret etmesi bekleniyor.

Avrupa’nın birliği sınanıyor

Bir gün önce Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un Paris'te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Trump'a verilecek yanıtı planlamak üzere alelacele düzenlediği bir toplantıdan ayrılışı AB hükümetlerinin sonuçsuz tartışmalarla uzun geceler geçirdiği on yıldan uzun bir süre önceki Euro krizinin en kötü günlerini hatırlattı. Fransa Cumhurbaşkanlığı ofisinden yapılan açıklamada, Macron'un pazartesi günkü toplantıya katılmayan diğer Avrupalı liderlerle video konferans düzenleyecekleri belirtildi. Macron'un çabalarına rağmen Avrupa'nın birliği şimdi iç siyaset tarafından sınanıyor. Scholz'un bu pazar yapılacak seçimlerdeki şahin rakibi Friedrich Merz bile Ukrayna'ya daha fazla destek vermekten kaçınıyor. Bir röportajında “Almanya savaşın bir tarafı olmayacaktır ve olmamalıdır” dedi.

Kıtanın sürüklenişinin bir başka işareti olarak, Ukrayna konusunda kamuoyu önünde en cesur duruşu sergileyen ve Paris toplantısına katılan lider AB'den değil. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, seçenekleri tartışmak ve barış görüşmelerinde Avrupa'ya bir rol kazandırmaya çalışmak üzere gelecek hafta Trump'ı ziyaret edecek.