ABD Başkanı Trump'ın Rusya lideri Putin ile yaptığı telefon görüşmesi, Putin üzerinde herhangi bir yaptırım tehdidi ya da baskı oluşturmadı. Avrupalı liderler hayal kırıklığına uğramış durumda ve Trump'ın savaşı sona erdirmeye yönelik diplomatik çabalardan uzaklaşarak Ukrayna ve müttefiklerini kendi başlarına bırakmasından korkuyorlar.

Yaklaşık iki hafta önce ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'da 30 günlük ateşkes çağrısı yapması ve Rusya'yı yeni yaptırımlarla tehdit etmesi Avrupalı liderlerin yüreğine su serpti. Ancak pazartesi günü Vladimir Putin ile yapılan telefon görüşmesi bu umutları bir anda söndürdü. Putin ile iki saat süren görüşmesinin ardından Trump sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada Ukrayna ve Rusya'nın ateşkes için “derhal müzakerelere başlayacağını” söyledi ancak büyük olasılıkla ABD olmadan. Herhangi bir yaptırım tehdidi, zaman çizelgesi talebi ya da Rus lider üzerinde bir baskı söz konusu değil.

Trump yaptırım uygulamak istemiyor

Trump, Putin'le görüşmesinin ardından Avrupalı liderlerle temasa geçti ancak daha şimdiden bazı hükümetler hayal kırıklıklarını dile getirmeye başladı. AB liderleri Aylardır Putin'i barışa yaklaştırmayı başaramayan Trump'ın savaşı sona erdirme çabalarından geri adım atarak Ukrayna ve müttefiklerini kendi başlarına bırakmasından korkuyorlar. Bloomberg’e konuşan ve adının açıklanmasını istemeyen Avrupalı bir yetkili, liderlerin Trump'ın diplomatik çabalardan uzaklaşmasından korktuğunu söyledi. Bir başka yetkili ise Trump'ın daha fazla yaptırım uygulamak istemediğini açıkça ortaya koyduğunu ve ateşkes önerisinden geri adım attığını belirtti. 

“Putin ordusuna zaman kazandırdı”

German Marshall Fund'ın Washington'daki Geostrategy North programının genel müdürü Kristine Berzina, “Bugün, Putin'in kendisine ve ordusuna daha fazla zaman kazandırdığı çok daha uzun vadeli bir senaryoya geri döndüğümüzü hissediyoruz. Putin kendine daha fazla fırsat kazandı ve ateşkes ve çözüm her zamankinden daha uzak görünüyor” değerlendirmesini yaptı. 

ABD'nin tutumu konusundaki kafa karışıklığını arttıran Trump, pazartesi günü yaptığı açıklamada ABD'nin çatışmadan çekilmediğini ancak çekilip çekilmemeyi düşündüğünü ve hatta çekileceği belli bir çizgi olduğunu söyledi. Ayrıca Rusya'ya daha fazla yaptırım uygulanmasını ya da Ukrayna'ya yeni silah sevkiyatı yapılmasını göz ardı etmedi ancak her ikisini de yapmak istemediğini açıkça belirtti. Trump Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada, “Bence bir şeyler olacak ve eğer olmazsa ben geri çekileceğim ve onlar da devam etmek zorunda kalacaklar. Bu bir Avrupa meselesi. Avrupa'ya ait bir durum olarak kalmalıydı” dedi. 

Karmaşık sonuç Trump'ın artan siyasi zorluklarını daha da artırıyor. Seçim kampanyasını Avrupa ve Orta Doğu'ya hızla barış getirme ve gümrük vergileri yoluyla Amerikan ekonomisini yeniden yapılandırma ve canlandırma vaatleri üzerine kuran Trump'ın her iki çabası da jeopolitik ve ticaretin karmaşık ve öngörülemez gerçeklerine takılmış durumda.