Trump yönetimi, USAID’i hızla kapatma sürecine girerek binlerce çalışanı işten çıkardı ve insani yardım projelerini durdurdu. Ajansın binası kapatıldı, internet sitesi kaldırıldı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi, Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) üzerinde büyük bir operasyon başlatarak ajansın faaliyetlerini hızla sonlandırıyor. Son iki hafta içinde 10.000 kişilik, 40 milyar dolarlık bir dış yardım kuruluşu büyük ölçüde işlevsiz hale getirildi. Çalışanlar işten çıkarılırken, USAID’in Washington’daki ana binası ve internet sitesi kapatıldı.

Çalışanlar şokta, projeler durduruldu

Wall Street Journal'da yer alan habere göre kesintiler o kadar hızlı gerçekleşti ki, işten çıkarılan bir çalışanın, diğer çalışanların zaman çizelgelerini işleyebilmesi için yeniden işe alınması gerekti. USAID’in dünya genelinde finanse ettiği projelerin fotoğrafları ofislerden kaldırıldı. Güney Amerika’da futbol oynayan kız çocukları, Doğu Afrika’da gıda yardımı alan ailelerin yer aldığı kareler, yerini beyaz duvarlara ve boş çerçevelere bıraktı.

Pazartesi günü ajansın ana binası kapatıldı ve çalışanlar ofislerini terk etmek zorunda kaldı. Salı günü Washington’daki tüm USAID tesisleri kapatıldı. Ajansın kalan 1.400 çalışanının neredeyse tamamının idari izne çıkarılacağı bildirildi.

Aynı gece yapılan açıklamada, USAID personelinin büyük çoğunluğunun cumartesi sabahı itibarıyla ücretli idari izne ayrılacağı duyuruldu. Yurt dışında görev yapan çalışanların ise özel durumlar haricinde 30 gün içinde ülkeye dönmeleri emredildi. Bu karar, günlerdir kapalı olan USAID internet sitesinde yayımlandı ve “Hizmetiniz için teşekkür ederiz” ifadeleriyle son buldu.

Trump yönetimi USAID’i sessizce yeniden yapılandırıyor

Trump yönetimi, onlarca yıllık bir ajansı fazla yasal veya siyasi engelle karşılaşmadan yeniden yapılandırıp yapılandıramayacağını test ediyor. Şu ana kadar bu sürecin pek bir direnişle karşılaşmadığı görülüyor.

Bazı dış kuruluşlar, tamamladıkları işler için ödeme alamadıklarını belirtiyor. Ajans içinde kalan az sayıdaki yetkili, süresi geçmiş faturaları yönlendirmeye çalışıyor. Ancak yetkililer, Trump’ın direktiflerine karşı gelme riski ile federal sözleşme yasalarını ihlal etme riski arasında kalmış durumda.

40 yaşındaki Stefanie Leigh Plant, USAID’in küresel sağlık programı için sözleşmeli olarak çalışırken, e-posta yoluyla işten çıkarıldığını öğrendi. Üç gün sonra sağlık sigortasının da kesildiğini belirten Plant, “İşte o zaman şok etkisi yaratmaya başladı” dedi.

1961 yılında kurulan USAID, hastalık salgınlarını yönetmek ve çocuk ölümlerini azaltmak gibi insani yardım projelerine odaklanıyordu. Ajans, dış yardımların doğrudan diplomatik taleplerle ilişkilendirilmemesi için Dışişleri Bakanlığı’ndan bağımsız çalışıyordu. Ancak Trump yönetimi, “Önce Amerika” politikası çerçevesinde ajansı Dışişleri Bakanlığı’na entegre etmeye başladı.

Dışişleri Bakanı Marco Rubio, USAID’in geçici yöneticisi olarak atandı. Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Jim Risch, bu birleşmeye destek verdiğini açıkladı. USAID’i destekleyen bazı Demokrat Kongre üyeleri, ajansın ana binasına girmeye çalıştı ancak güvenlik tarafından engellendi. Bir Kongre üyesi, “İçeride DOGE mi var?” diye sordu.