ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük vergileri küresel ekonomik düzeni altüst ederken, analistler Türkiye'nin konumu nedeniyle bu kargaşadan olumlu etkiler elde edebileceğini düşünüyor.

---

08 Nisan 2025, 09:27 Güncelleme: 08 Nisan 2025, 13:18

ABD Başkanı Donald Trump'ın geçen haftaki açıklamasında Türkiye'ye, diğer birçok ülkeye uygulanan daha yüksek gümrük vergilerine kıyasla, yüzde 10'luk temel bir gümrük vergisi uygulanması, dünyanın en büyük 17. ekonomisinin gümrük vergisi rejiminden avantaj sağlama ihtimalini artırdı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek pazartesi günü yaptığı açıklamada, ülkenin ihracattan ziyade iç talebe odaklanmasının ekonomi üzerinde daha sınırlı bir etki anlamına geleceğini söyledi. Şimşek Türkiye’nin ABD ve AB dışında toplam 54 ülkeyle serbest ticaret anlaşması olduğunu belirterek, “İhracatımızın yüzde 68’i bu ülkelere gidiyor” dedi. Türkiye, Avrupa Birliği ile ticaret kısıtlamalarını kaldıran bir gümrük birliğine sahip. 

AB'ye yapılan ihracatın yanında çok düşük

İstanbul Ekonomi Araştırma'nın yönetici ortağı Can Selçuki AP News’a Türkiye'ye yönelik başlıca olumsuz etkinin, ABD'ye ihracat yapan ve yüzde 20 gümrük vergisine tabi olan AB gibi daha yüksek oranlara tabi olan ülkelere veya kuruluşlara tedarik ettiği ara mallar yoluyla olacağını söyledi. ABD Ticaret Temsilciliği Ofisi'ne göre Türkiye'nin ABD'ye ihracatı 2024 yılında 16,7 milyar dolardı. Amerika'dan da benzer düzeyde mal ve hizmet ithal ediyor. Bu seviye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ocak ayında geçen yıl 108.7 milyar dolara ulaştığını söylediği AB'ye yapılan ihracatın yanında çok ufak kalıyor.

“Eşsiz bir konumda”

Selçuki, “AB ürünlerinin rekabet gücündeki herhangi bir kayıp kaçınılmaz olarak Türkiye'yi de etkiliyor çünkü Türkiye nihai AB ürünlerine girdi sağlamak üzere ara mal ihraç ediyor. Bu en belirgin olumsuz kısım” ifadelerini kullandı. Ancak Türkiye yeni küresel ticaret ortamını kendi avantajına kullanabilir.Selcuki, “Pek çok imalat üretiminin yer değiştirmesi gerekecek ve Trump'ın çizdiği tablo herkese tedarik zincirlerini yeniden düşünmelerini söylüyor. Güçlü üretim üssü ve AB'ye yakınlığıyla Türkiye, bu yeniden yapılanmadan faydalanmak için eşsiz bir konumda” diye konuştu.

İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, Çin gibi yüksek gümrük vergisi oranlarına sahip ülkelerde yerleşik şirketlerin, ABD'ye daha düşük bir oranla ihracat yapmak için Türkiye'de fabrika açmak isteyebileceğini öne sürdü. Avdagiç konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Türkiye'nin bu fırsatı kullanması, ihracat sektörlerini geliştirme ve yeni pazarlar bulma stratejisine bağlı olacaktır” dedi. Türkiye Genç İşadamları Derneği Başkanı Gürkan Yıldırım, “Türkiye'nin uygun bir yatırım ortamı sunması halinde bu şirketlerin yatırımlarını çekebileceğini” sözlerine ekledi.

Bloomberg Economics'ten Selva Bahar Baziki, üçüncü ülkeler üzerinden yapılan dolaylı ticaret dikkate alındığında bile Türkiye'nin GSYH'sinin yüzde 2'den azının ABD talebine maruz kaldığını belirtti. En fazla tehdit altında olan sektörler metal ve tekstil ihraç eden sektörler olacaktır. Son yıllarda Türk lirasında yaşanan ve yüksek enflasyonu etkileyen dalgalanmaya da değinen Baziki, gümrük vergilerinin “ticaret politikalarına bağlı döviz kuru hareketlerinden kaynaklanan enflasyonist baskı yaratmayacağını” sözlerine ekledi.

Trump: Erdoğan’ı seviyorum, o da beni seviyor

ABD Başkanı Trump dün Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüştü. Görüşmede Suriye’ye dair açıklamalarda bulunan Trump Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilgili de konuştu. Trump, “Erdoğan adında bir adamla çok iyi ilişkilerim var. Basının, Erdoğan'ı sevmeme kızdığını biliyorum ama ben seviyorum, o da beni seviyor ve hiçbir sorunumuz olmadı. Erdoğan çok güçlü ve zeki bir adam. Suriye'de başka kimsenin yapamadığı bir şeyi yaptı” dedi. 

---