ABD Başkanı Trump, TikTok’u kurtarmak için Çin ile ortak bir girişim kurulmasını önerdi. Ancak bu plan uygulamaya dair endişeleri gidermek için yeterli olmayabilir.

---

20 Ocak 2025, 10:33 Güncelleme: 20 Ocak 2025, 10:40

TikTok ABD’de yasak yürürlülüğe girmeden önce uygulamaya erişimi kesti. 14 saat süren kesitinin ardından uygulama yeniden açıldı. ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump, pazar günü gerçekleştirdiği mitingde TikTok’un dönüşünü alkışladı ve göreve başlar başlamaz Çin merkezli ByteDance'ın uygulamayı satması için verilen son tarihi uzatarak yasağı durdurma sözü verdi. Trump, platformun Çinli sahibi ile bir Amerikan kuruluşu arasında yarı yarıya ortak bir girişim olmasını planlıyor. Peki bu çözüm yeterli olabilir mi?

TikTok pazar günü erken saatlerde hizmetlerini durdurduğunda, hayal kırıklığına uğramış kullanıcılar için siyasi bir mesaj ekledi. Uygulamaya giren kullanıcılar,  “Şanslıyız ki Başkan Trump göreve gelir gelmez TikTok'u eski haline getirmek için bizimle birlikte bir çözüm üzerinde çalışacağını belirtti” ifadeleriyle karşılaştılar. TikTok'un Amerika Birleşik Devletleri'nde 170 milyondan fazla hayranı olabilir ancak kurtarılmak için yalnızca bir tanesine güveniyordu. Pazar günü sabah saatlerinde Trump bu sorunu çözeceğini ilan ederek, “Pazartesi günü, ulusal güvenliğimizi korumak üzere bir anlaşma yapabilmemiz için yasakların yürürlüğe girmesinden önceki süreyi uzatmak üzere bir kararname yayınlayacağım” dedi.

Ulusal güvenlik sorunu ne olacak?

Trump yeni fikrini, “TikTok'u mevcut Çinli sahibi ByteDance ile bir tür Amerikan kuruluşu arasında 50-50 ortak girişim olarak yeniden oluşturmak” olarak açıkladı. Bu fikir cazip görünsede Kongre'nin kabul ettiği ve Başkan Biden'ın imzaladığı, şirket ve algoritma Amerikan kontrolü altında olmadığı sürece uygulamayı yasaklayan yasanın gereklerini yerine getireceği açık değil. TikTok'un algoritmalarının (kullanıcıların seçimlerini izleyen ve onlara gösterilecek bir sonraki içeriği seçen) Çin'de yazılmış olmasının doğasında var olan ulusal güvenlik sorununu ele alıp almayacağı da bilinmiyor.

TikTok CEO’su törene katılacak

TikTok, uygulamayı cumartesi gecesi ve pazar sabahı bir süreliğine kapalı tutarak, sadık kullanıcılarına uygulama olmadan dünyanın nasıl bir yer olacağını canlı bir şekilde gösterdi. Sadece birkaç saatliğine de olsa Trump'ın pazar öğleden sonra Washington'daki destekçilerinin mitingine giderken geçici olarak içine çözebileceği bir açmaz yarattı. TikTok'un CEO'su Shou Chew'in yemin törenine katılmayı planlaması ve en azından tören soğuk nedeniyle Kongre Binası'na taşınmadan önce kürsüde bir koltuk sahibi olması şaşırtıcı değil. Teknoloji yöneticileri arasında pek de yalnız olmayacak. Jeff Bezos, Mark Zuckerberg ve Elon Musk da orada olacak.

ByteDance algoritmanın sahibi ve geliştiricisi olarak kalırsa ve bu algoritma Çinli mühendisler tarafından Çin'de oluşturulursa, bu 50/50 fikri çok fazla bir şeyi çözmüş olmayacak. Yasanın kabul edilmesine neden olan ulusal güvenlik endişesi, algoritmanın Çin hükümeti tarafından kontrol edilebileceği veya Çinli yetkililerin kullanıcıların verilerine veya coğrafi konumlarına erişebileceği endişesinden kaynaklandı. Ayrıca algoritmanın Amerikalıların telefonlarında karşılaştıkları şeyleri etkileyebilmek için gizlice tasarlanabileceği endişesi de var.

Özel şirket mi yoksa hükümet mi?

Ortak girişimin neye benzeyeceğini henüz kimse bilmiyor. Trump detayları açıklamadı. Dolayısıyla Amerikalı ortağın özel bir şirket mi yoksa hükümetin kendisi mi olacağı net değildi. Ancak seçilmiş başkanın Çin ile ilk karşılaşmasının bir anlaşma içermesinden memnun olduğu açık ve pazar öğleden sonra geç saatlerde yemin töreni öncesi bir miting için Capital One merkezine vardığında, tüm kozları elinde tuttuğu için övünüyordu.

---