Putin Rusya’nın ekonomisini savaşa göre düzenledi. Moskova asker alımını genişletti ve silah üretimini artırdı. Barış ekonomik kazanımları tehlikeye atabilir. Artık askeri sanayiye dayanan Rusya ekonomisi Ukrayna’daki savaşın bitirilmesini zorlaştırıyor.

Rusya'nın Ukrayna'da cephede elde ettiği başarılar, Vladimir Putin'in barış görüşmelerine katılmaya henüz hazır olmamasının önemli bir nedeni. Bazı komşuları, şu anda ekonomisini yönlendiren savaş makinesinin başarısının, barışın asla olmayacağı anlamına gelmesinden korkuyor.

Savaşın ilk aşamalarında Rusya Devlet Başkanı ülkeyi uzun bir çatışmaya hazır hale getirdi. Putin rekor sayıda tank ve obüs üretmek için ekonomiyi yeniden düzenlerken, devasa bir ordu kurmak için bir yıllık maaşa varan büyük ikramiyeleri kullandı. Bir noktada, savaşmak için her gün binden fazla asker kaydoluyordu.

Bu artış Moskova'yı üç yıl önce Kiev'i hızlı bir şekilde ele geçirememesinin ardından yaşadığı ilk kayıplardan kurtardı. Şimdi ise Rus güçlerinin batıya doğru yeniden ilerlemesine yardımcı oluyor ve geçen ay yaklaşık 260 kilometre kare alanı ele geçirdi. Bu kazanımlar Putin'e, Avrupa'nın artan baskısına ve ABD Başkanı Donald Trump'ın savaşı sona erdirme konusunda ilerleme kaydedilmemesinden duyduğu bıkkınlığa rağmen, barış müzakerelerini ağırdan alma ve Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenskiy ile doğrudan görüşmekten kaçınma imkânı verdi. Ancak Putin barış yapmaya hazırsa ya da hazır olduğunda, askeri yığınağını geri çekmek daha zor bir görev olabilir.

“Ekonomik büyümenin itici gücü haline geldi”

Avrupa Politikaları Analiz Merkezi'nde kıdemli araştırmacı olan Alexander Kolyandr, “Rusya'nın askeri sanayiye güvenmeye devam etmesi kesinlikle zorunlu, çünkü askeri sanayi ekonomik büyümenin itici gücü haline geldi. Bir süre için Rusya'nın askeri harcamalarını azaltması neredeyse imkansız olacak” dedi. 

Rusya'nın silah endüstrisi son yıllarda üretim hatlarını güçlendirmek ve günün 24 saati son sürat çalışmalarını sağlamak için milyarlarca dolarlık teşvikten yararlandı. Nakit akışı, kısmen askeri ödemelerle rekabet edebilmek için ücretleri artırdı ve ülkenin yoksul arka mahallelerindeki binlerce Rus için yaşam standartlarının yükselmesini sağladı. ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Papa 14. Leo ile görüşmesinin ardından gazetecilere Putin'in Trump'ın çatışmaları durdurma çabalarına neden yanaşmadığı konusunda spekülasyon yaparken, “Vladimir Putin'in kendisinin savaşı nasıl çözeceğine dair bir stratejisi olduğundan emin değilim” ifadelerini kullandı.

Trump, çatışmaları sona erdirmeyi reddettiği için Putin'i eleştirmeye giderek daha istekli hale geldi. Hafta sonu sosyal medyada yaptığı bir paylaşımda Rus liderin çıldırdığını söyledi ve gazetecilere “çok sayıda insanı öldürüyor; bundan memnun değilim” dedi. Salı günü Trump bir başka paylaşımında hayal kırıklığını dile getirdi. 

Rusya’nın komşuları tedirgin

Ukrayna'daki savaş sona ererse, Rusya'nın bazı komşuları savaş ekonomisinin yeniden kendilerine odaklanabileceğinden endişe ediyor. Baltık ülkelerinde Estonyalı askeri planlamacılar savaşın NATO topraklarına sıçrama olasılığını dehşet içinde tartışıyorlar. Kazakistan'da analistler Rusya'nın, halen büyük bir etnik Rus nüfusun yaşadığı ülkenin kuzeyine doğru bir hamle yapabileceğine dair sinyalleri dikkatle izliyor.