ABD’de Wall Street'in ağır toplarıyla yapılan yeni bir Forbes anketi, Trump'ın ekonomik vaatlerini destekleyen pek çok kişinin onu artık desteklemediğini ve büyük çoğunluğun Başkan'ın ekonomi politikalarını onaylamadığını gösteriyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesinin üzerinden iki aydan fazla bir süre geçmişken ve bu hafta rejiminin ayrıntıları ortaya çıkmışken Forbes, aralarında milyarder yatırımcılar, büyük kurumsal varlık yöneticileri ve ülkenin en büyük servet danışmanlarının da bulunduğu 50 üst düzey Wall Street liderine ulaşarak Başkan'ın ekonomik stratejilerine verdikleri desteği ölçtü.

Yüzde 66’sı ekonomi politikalarını desteklemiyor

Büyük nüfuzları nedeniyle seçilen 50 katılımcı, son dönemde piyasalarda yaşanan çalkantıyı pekiştirdi. Ocak ayında Beyaz Saray'a yeniden girdiğinde yarısından fazlası Trump'ın ekonomi politikalarını destekleyen bu Wall Street ağır toplarının yüzde 72'si Trump ekibinin ekonomi planının etkisiz olduğunu söylerken, yüzde 66'sı ekonomi politikalarını desteklemiyor. Birkaç hafta öncesine kadar Trump destekçisi olanların üçte birinden fazlası artık Trump'ın ekonomi politikalarını onaylamıyor ve bunların yüzde 54'ü de Trump'ın planını uygulamada başarısız olduğunu söylüyor.

Forbes ayrıca bu Wall Street liderlerine Trump'ın çeşitli ekonomi politikalarına yaklaşımının belirli yönleri hakkında anket uygulayarak bunları 1'den 5'e kadar sıralamalarını istedi. Verdikleri notlar büyük ölçüde berbat. Gümrük tarifeleri konusunda Trump 5 üzerinden 1.86 puan alırken, 27 katılımcı mümkün olan en düşük notu verdi. Borsa konusunda da benzer şekilde kötü bir not olan 1.96 (25 katılımcı 5 üzerinden 1 verdi) ve Amerika'nın serbest girişim sisteminin temelini oluşturan hukukun üstünlüğüne doğrudan bir darbe olan hukuk firmalarını hedef alan başkanlık emirleri için neredeyse eşit derecede kötü bir not olan 2.10 verildi. Kripto para birimleri (2.0) ve enflasyon (2.16) ile ilgili değerlendirmeler ise teselli olmadı.

Ekonomide şok dalgasına yol açtı

İki (nispeten) parlak nokta: Trump'ın deregülasyon (3.08) ve Elon Musk liderliğindeki kamu maliyetlerini düşürme kurumu DOGE (2.96) puanları. Bu agresif yeni ticaret politikası küresel ekonomide şok dalgalarına yol açtı. Trump'ın planı, yönetiminin “karşılıklı gümrük vergileri” olarak adlandırdığı, Amerika Birleşik Devletleri'ne ithal edilen tüm mallara temelde yüzde 10'luk bir gümrük vergisi uygulamak ancak Amerika'nın en büyük ticaret ortaklarının birçoğu için çok daha ileri giderek, onları yürürlükte olanlardan çok daha sert gümrük vergileriyle vurmak etrafında şekilleniyor.

Açıklamanın ertesi günü küresel hisse senedi piyasaları düşerken, Avrupa, Asya ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki başlıca endekslerde sert düşüşler görüldü. S&P 500 yüzde 4,8, Dow Jones Industrial Average yüzde 4 ve teknoloji ağırlıklı Nasdaq yüzde 6 düşerken, ABD piyasaları 2020'den bu yana en büyük tek günlük kaybını yaşadı. ABD doları, euro ve yen gibi başlıca para birimleri karşısında yüzde 1'den fazla değer kaybetti.

Müşterileri için 350 milyon dolar yöneten Kaliforniya merkezli SageMint Wealth'in (Forbes Shook En İyi Varlık Yönetimi Ekipleri listesinde yer alıyor) yönetici ortağı Anh Tran, “Bu endişe verici ve tedirgin edici. Herkes şimdi aşağı yönlü korumayı nasıl yaratacağını düşünüyor” dedi. 

Gümrük tarifeleri söz konusu olduğunda Trump, diğer ülkelerin uzun zamandır adil olmayan ticaret uygulamaları yoluyla ABD'den faydalandığını ileri sürerek bu hamleyi savundu. Ancak pek çok ekonomist, ticaret anlaşmalarının genellikle manşet tarife oranlarının ötesine geçen karmaşık faktörler içerdiğine dikkat çekerek, yönetimin bu tutarsızlıkları hesaplama metodolojisi konusunda ciddi şüpheler ortaya koydu.

Morningstar'ın baş ABD ekonomisti Preston Caldwell yakın tarihli bir notunda Trump'ın gümrük vergisi artışlarını ülke için “kendi eliyle yarattığı bir ekonomik felaket” olarak nitelendirdi. Caldwell, “Tarife artışları devam ederse, ABD'nin reel GSYH'sini ve dolayısıyla ortalama bir Amerikalı için reel yaşam standartlarını kalıcı olarak düşürecektir” diye yazdı. ABD en son yaklaşık bir asır önce 1930 yılında küresel bir ticaret savaşını tetikleyen ve nihayetinde Büyük Buhran'a yol açan Smoot-Hawley Tarife Yasası ile bu kadar kapsamlı gümrük vergileri uygulamıştı.

ABD’li tüketicileri vuracak

Trump'ın gümrük vergilerinin yükü ABD'li tüketiciler tarafından bakkaliye ürünlerinden benzine kadar her şeyde daha yüksek fiyatlar şeklinde hissedilecek. UBS analistleri ABD GSYH büyümesinin bu yıl yüzde 2'nin altına düşebileceğini tahmin ederken, Deutsche Bank etkinin daha da kötü olabileceğini tahmin ediyor.

LPL Financial Baş Teknik Stratejisti Adam Turnquist, “Daha düşük büyüme ve kazanç tahminleri bekleyin ve enflasyon için yukarı yönlü risk ekleyin. Bu hisse senedi piyasaları için iyi bir kombinasyon değil” dedi. Bazı sektörler diğerlerinden daha fazla etkilenecek. Otomobil üreticileri mevcut koruma ve teşvikler sayesinde bu tarife turundan büyük ölçüde kurtulmuş gibi görünse de özellikle giyim ve konfeksiyon sektöründeki perakendeciler önemli aksaklıklara hazırlanıyor. Birçok ABD'li perakendecinin büyük ölçüde Çin ve Vietnam gibi ülkelerden yapılan ithalata bağımlı olması nedeniyle, yeni yüksek gümrük vergileri şüphesiz tüketici fiyatlarının artmasına yol açacak.

“Tüm iyimserlik iki ayda buharlaştı”

Piyasalar çalkalanırken ve işletmeler uyum sağlamak için çabalarken, Wall Street Trump'ın liderliğine olan inancını kaybediyor. North Carolina merkezli Northlight Asset Management'ın 450 milyon dolarlık varlığa sahip baş yatırım yetkilisi Chris Zaccarelli şöyle diyor “Çok az insan geçen yılki tüm iyimserliğin iki ay gibi kısa bir sürede buharlaşacağını tahmin edebilirdi” diye konuştu. 

Vital Knowledge kurucusu Adam Crisafull'un yakın tarihli bir yatırımcı notuna göre, “Yatırımcı psikolojisi yerle bir oldu ve dip alıcılar hiçbir yerde görünmüyor. Son olayları olumluya çevirmek için gösterilen tüm çabalar giderek boşa çıkıyor” dedi.