Çinli yapay zeka girişimi DeepSeek, daha düşük maliyetle geliştirdiği öne sürülen sohbet robotuyla ABD'li rakipleri için endişeye neden oldu. Peki DeepSeek bunu nasıl yaptı?

---

28 Ocak 2025, 09:00 Güncelleme: 28 Ocak 2025, 10:07

Bir yıldan biraz daha eski Çinli yapay zeka girişimi olan DeepSeek, dünyanın en iyi sohbet robotlarıyla karşılaştırılabilir performansı görünüşte maliyetin çok altında sunan çığır açan yapay zeka modellerini gösterdikten sonra Silikon Vadisi'nde şaşkınlık ve korku yarattı. DeepSeek'in ortaya çıkışı, yapay zekanın geleceğinin geliştirilmesi için giderek artan miktarda güç ve enerji gerektireceğine dair yaygın inanca bir karşıt görüş sunabilir. DeepSeek'in inovasyonu etrafındaki heyecan çığ gibi büyürken ve yatırımcılar, ABD merkezli rakipleri ve onların donanım tedarikçileri üzerindeki etkilerini sindirmeye başlarken küresel teknoloji hisseleri düşüşe geçti.

DeepSeek tam olarak nedir?

DeepSeek, 2023 yılında yapay zeka odaklı hedge fonu High-Flyer'ın başkanı Liang Wenfeng tarafından kuruldu. Şirket açık kaynaklı yapay zeka modelleri geliştiriyor, yani geliştirici topluluğu yazılımı inceleyip iyileştirebiliyor. Mobil uygulaması, ocak ayı başında piyasaya sürüldükten sonra ABD'de App Store’un indirme listelerinde zirveye yükseldi. Uygulama, OpenAI'ın ChatGPT'si gibi diğer sohbet robotlarından, bir soruya yanıt vermeden önce gerekçesini ifade ederek ayrılıyor. Şirket, R1 sürümünün OpenAI'ın en son sürümüyle eşit performans sunduğunu ve teknolojiyi kullanarak sohbet robotları geliştirmekle ilgilenen kişilerin bu teknoloji üzerine inşa etmeleri için lisans verdiğini iddia ediyor.

OpenAI ve Meta AI’dan daha mı iyi?

Şirket tarafından tam olarak detay verilmemiş olsa da DeepSeek'in modellerini eğitme ve geliştirme maliyetinin OpenAI ya da Meta Platforms’ın en iyi ürünleri için gerekli olanın sadece bir kısmı olduğu görülüyor. Modelin çok daha verimli olması, Nvidia gibi şirketlerden en yeni ve en güçlü yapay zeka hızlandırıcılarını satın almak için büyük sermaye harcamalarına duyulan ihtiyacı sorgulatıyor. Bu aynı zamanda, DeepSeek'in temsil ettiği türden bir atılımı engellemeyi amaçlayan ABD'nin Çin'e bu tür gelişmiş yarı iletkenlerin ihracatını kısıtlamasına olan ilgiyi de arttırıyor.

ABD'de neden endişeye neden oldu?

Washington, ABD-Çin arasındaki teknoloji üstünlüğü yarışında kilit öneme sahip olan yapay zeka alanında ülkenin ilerlemesini durdurmak amacıyla GPU yarı iletkenleri gibi yüksek teknolojilerin Çin'e ihracatını yasakladı. Ancak DeepSeek'in kaydettiği ilerleme, Çinli yapay zeka mühendislerinin kısıtlamaları aşarak sınırlı kaynaklarla daha fazla verimliliğe odaklandıklarını gösteriyor. DeepSeek'in ne kadar gelişmiş yapay zeka eğitim donanımına erişimi olduğu belirsizliğini korusa da şirket ticari kısıtlamaların Çin'in ilerlemesini engellemede tamamen etkili olmadığını göstermeye göstermiş oldu.

DeepSeek ne zaman küresel ilgi uyandırdı?

Yapay zeka geliştiricisi, 2023'te ilk modelini piyasaya sürdüğünden beri yakından izleniyor. Ardından Kksım ayında, insan düşüncesini taklit etmek için tasarlanan DeepSeek R1 akıl yürütme modelini dünyaya tanıttı. Bu model, ocak ayında web arayüzüyle birlikte çok daha ucuz bir OpenAI alternatifi olarak küresel üne kavuşan mobil chatbot uygulamasının temelini oluşturuyor ve yatırımcı Marc Andreessen bunu “AI'ın Sputnik anı” olarak nitelendiriyor. Pazar takipçisi App Figures'ün verilerine göre DeepSeek mobil uygulaması 25 Ocak'a kadar 1,6 milyon kez indirildi ve Avustralya, Kanada, Çin, Singapur, ABD ve İngiltere'deki iPhone uygulama mağazalarında birinci sıraya yerleşti.

DeepSeek'in kurucusu kim?

1985'te Guangdong'da doğan Liang, Zhejiang Üniversitesi'nden elektronik ve bilgi mühendisliği alanında lisans ve yüksek lisansını tamamladı. Tianyancha şirket veri tabanına göre DeepSeek'i 10 milyon yuan (1,4 milyon dolar) kayıtlı sermaye ile kurdu. Liang, Çinli yayın kuruluşu 36kr'ye verdiği röportajda, daha fazla ilerlemenin önündeki darboğazın daha fazla kaynak yaratmak değil, ABD'nin en iyi çiplere erişim konusundaki kısıtlamaları olduğunu söyledi. En iyi araştırmacılarının çoğunun Çin'in en iyi üniversitelerinden yeni mezun olduğunu söyleyen Liang, Çin'in Nvidia ve yapay zeka çipleri etrafında inşa edilene benzer kendi yerel ekosistemini geliştirmesi gerektiğini vurguladı.

Küresel yapay zeka pazarı üzerindeki etkileri neler?

DeepSeek'in başarısı OpenAI ve diğer ABD'li sağlayıcıları liderliklerini korumak için fiyatlarını düşürmeye itebilir. Ayrıca, daha verimli modellerin çok daha küçük bir harcama ile rekabet edebilmesi durumunda, Meta ve Microsoft gibi şirketlerin büyük harcamalarının da sorgulanmasına neden oluyor. Bu durum, yatırımcıların yapay zeka hizmetlerine yönelik artan talepten yararlanan Nvidia ve ASML Holding gibi şirketleri satmasıyla küresel borsaları sarstı. Iflytek gibi DeepSeek ile bağlantılı Çinli isimlerin hisseleri tırmandı. 

Şimdiden, dünyanın dört bir yanındaki geliştiriciler DeepSeek'in yazılımını deniyor ve onunla araçlar geliştirmeye çalışıyor. Bu durum, gelişmiş yapay zeka muhakeme modellerinin benimsenmesini hızlandırabilir. DeepSeek'in ilerlemeleri, YZ'nin nasıl geliştirildiğini kontrol etmek için düzenlemelere de hız kazandırabilir.

---