Yapay zekanın birçok işi ele geçireceği teknolojinin hız kazanmasıyla birlikte çok sık gündeme geliyor. Peki bundan ilk etkilenecek meslekler hangisi olacak?

Yapay zeka baş döndürücü bir hızla ilerliyor. Asıl soru, teknolojinin iş piyasasına hakim olmasının ne kadar süreceği. Kendi kariyeriniz hakkında düşünmeye başlamalısınız. Siz de bu değişime ayak uyduracak mısınız? 

PwC, McKinsey ve Dünya Ekonomik Forumu'nun raporlarına göre yapay zekanın 2050 yılına kadar küresel işgücünü temelden dönüştürmesi bekleniyor. Tahminler, mevcut işlerin yüzde 60'ına kadarının yapay zeka nedeniyle önemli ölçüde uyarlama gerektireceğini gösteriyor. Otomasyon ve akıllı sistemler işyerinin ayrılmaz bir parçası haline gelecektir.

Rekabetçi kalabilmek için eleştirel düşünme ve dijital becerilere yatırım yapın. Sağlık veya eğitim gibi yapay zekaya dirençli sektörleri hedefleyebilirsiniz. Kariyerinizi yeniden keşfetmek için yeniden eğitim programlarına odaklanabilirsiniz.  Makro yatırımcı ve Bridgewater hedge fonunun kurucusu Ray Dalio'nun uyardığı gibi, ekonominin geleceği yapay zekanın gücünü insan potansiyeli ile dengelemeye bağlı. Dalio, şimdi hazırlık yapanların yarının dünyasını şekillendireceğini söylüyor.

İşler hızla değişiyor

Tahminler farklılık gösterse de uzmanlar, yapay zekanın çoğu işi yeniden şekillendirmesi için 10 ila 30 yıllık dönüştürücü bir zaman aralığında birleşiyor. Bir McKinsey raporu, 2030 yılına kadar ABD’deki mevcut işlerin yüzde 30'unun otomatikleştirilebileceğini ve yüzde 60'ının YZ araçları tarafından önemli ölçüde değiştirilebileceğini öngörüyor. Goldman Sachs, 2045 yılına kadar işlerin yüzde 50'sinin üretken yapay zeka ve robotik tarafından tamamen otomatik hale getirilebileceğini tahmin ediyor.

Buna ek olarak, Goldman Sachs daha önce 300 milyon işin yapay zeka nedeniyle kaybedilebileceğini ve küresel işgücü piyasasının yüzde 25'inin otomatikleştirilebileceğini tahmin etmişti. İşin iyi tarafı, yapay zeka en az inşaat, ticaret, kurulum ve onarım ve bakım alanlarındaki emek yoğun kariyerler için tehdit oluşturuyor.

Dalio, yapay zekanın üretkenliği hızlandırdığı ancak çalışanları yeni rollerin ortaya çıkmasından daha hızlı bir şekilde yerinden etmesi  konusunda uyarıyor. Bu ay New York Ekonomi Kulübü'nde konuşan Black Rock CEO'su Larry Fink, yapay zekanın etkisinin finans ve hukuk hizmetleri gibi sektörlerde şimdiden görülmeye başlandığı uyarısında bulunarak 2035 yılına kadar beyaz yakalı işlerin yeniden yapılandırılacağı öngörüsünde bulundu. JPMorgan Chase'in CEO'su Jamie Dimon hissedar mektubunda, yapay zekanın tekrar eden görevlere hakim olması için 15 yıllık bir ufuk tahmin ediyor.

Kurumsalda benimsenmesi hızlandı

Gerçek hız, teknolojik atılımlara, düzenleyici çerçevelere ve ekonomik teşviklere bağlı. Pershing Square'i yöneten hedge fon milyarderi Bill Ackman, maliyet baskıları ve potansiyel olarak daralan zaman çizelgeleri nedeniyle yapay zekanın kurumsal olarak benimsenmesinin hızlandığını savunuyor.

Hazine Bakanı Scott Bessent, yapay zekanın eğitimle eşleştirilmesi halinde ABD'nin rekabet gücünü artırabileceğini ve kitlesel yerinden edilmeyi geciktirebileceğini belirtiyor. 2040 yılına kadar, YZ muhtemelen işlerin yüzde 50 ila yüzde 60'ını otomatik hale getirecek veya dönüştürecek, 2050 yılına kadar ise istikrarlı inovasyon varsayımıyla tam hakimiyet mümkün olacaktır.

Hangi işler önce etkilenecek?

YZ'nin etkisi tekdüze olmayacak. Bazı işler hızla düşerken, diğerleri daha uzun süre direnecek. Veri girişi, zamanlama ve müşteri hizmetleri gibi işler, sohbet robotları ve robotik süreç otomasyonu gibi yapay zeka araçları tarafından şimdiden ele geçiriliyor. Kamu Politikaları Araştırma Enstitüsü tarafından 2024 yılında yapılan bir çalışma, idari görevlerin yüzde 60'ının otomatikleştirilebilir olduğunu ortaya koydu. Fink, BlackRock'ın arka ofis işlevlerini yapay zeka ile düzene soktuğunu ve maliyetleri düşürdüğünü belirtiyor. Tekrarlayan veri işleme gerektiren bu roller, YZ'nin doğruluğu ve ölçeklenebilirliği geliştikçe yakın vadede eskiyecek.

Defter tutma, finansal modelleme ve temel veri analizi son derece savunmasız. Bloomberg'in Terminal geliştirmeleri gibi yapay zeka platformları halihazırda sayıları hesaplayabiliyor ve insanlardan daha hızlı raporlar oluşturabiliyor. Dimon, JPMorgan'ın rutin bankacılık görevlerini otomatikleştirdiği ve 2030 yılına kadar analitik rollerin yüzde 20'sinin risk altında olduğu konusunda uyarıyor.

Araştırmanın ağırlıklı olduğu rolleri tehdit ediyor

Stanford'da 2025 yılında yapılan bir araştırmaya göre Harvey ve CoCounsel gibi yapay zeka araçları belge analizini yüzde 90 doğrulukla otomatikleştirdiğinden, avukatlık işleri, sözleşme taslağı hazırlama ve yasal araştırma başlıca hedefler arasında yer alıyor. Dalio, yapay zekanın geniş veri kümelerini ayrıştırma yeteneğinin akademi ve danışmanlık alanındaki araştırma ağırlıklı rolleri tehdit ettiğini vurguluyor. Bununla birlikte, üst düzey hukuk stratejisi gibi işler insan yargısı ihtiyaçları nedeniyle daha uzun süre direnecektir.

Grafik tasarım, metin yazarlığı ve temel gazetecilik, büyük ölçekte içerik üreten DALL-E ve GPT türevi platformlar gibi araçların yarattığı rekabetle karşı karşıya. Pew Araştırma Merkezi'nin 2024 tarihli bir raporunda, 2035 yılına kadar medya işlerinin yüzde 30'unun otomatikleştirilebileceği belirtiliyor. X hakkında yorum yapan Ackman, yapay zeka tarafından üretilen içeriğin yakında reklamcılığa hakim olacağını öngörüyor ancak hikaye anlatımı ve yüksek sanattaki insan yaratıcılığının daha uzun süre dayanacağını ve tam otomasyonu geciktireceğini savunuyor.

Yazılım geliştirme, mühendislik ve veri bilimi iki uçlu: Yapay zeka üretkenliği artırırken aynı zamanda rutin kodlama ve tasarım görevlerini de otomatikleştiriyor. 2025 Dünya Ekonomik Forumu’ndan bir rapor, 2040 yılına kadar programlama görevlerinin yüzde 40'ının otomatikleştirilebileceğini belirtiyor. Bessent, siber güvenlik gibi yapay zekaya yakın rollerde büyüme görüyor ancak standartlaştırılmış STEM çalışmaları yavaş yavaş algoritmalara kalacak. Çığır açan araştırma ve geliştirme gibi karmaşık yenilikler daha uzun süre insan odaklı olacaktır.

Tanı amaçlı yapay zeka ve robotik cerrahi gelişiyor ancak hemşirelik, terapi ve sosyal hizmet gibi empati odaklı rollerin otomatikleştirilmesi zor. Lancet'in 2023 tarihli bir çalışmasına göre 2035 yılına kadar tıbbi idari görevlerin yüzde 25'i ortadan kalkabilir ancak hastaya yönelik bakım insan güvenini gerektiriyor.

Özellikle felsefe veya erken eğitim gibi incelikli alanlarda öğretmenlik ve üst düzey yöneticilik, yapay zekanın taklit etmekte zorlandığı duygusal zeka ve uyum yeteneğine dayanıyor. Bir 2024 OECD raporu, 2040 yılına kadar öğretim görevlerinin yalnızca yüzde 10'unun otomatikleştirilebileceğini öne sürüyor. Dimon ve Ackman, stratejik liderliğin, belirsizliğin üstesinden gelmenin ve ekiplere ilham vermenin insan merkezli olmaya devam edeceğini vurguluyor.