Çin limanları ve rafinerilerine yönelik yaptırımların genişletilmesi, Rusya ve İran'dan Çin'e petrol akışını durduruyor. Satıcılar varillerini elden çıkarmak için uğraşırken, alıcı bulmakta zorlanan petrolün fazlalığı giderek artıyor ve bu da fiyatları aşağı çekiyor.

---

18 Kasım 2025, 11:44

Çin limanları ve rafinerilerine yönelik genişleyen yaptırımlar, dünyanın bir numaralı ithalatçısına Rusya ve İran’dan gelen petrol akışını zorluyor ancak ortaya çıkan alternatif yöntemler, yavaşlamanın kısa süreli olabileceğini gösteriyor. ABD’nin üreticiler Rosneft ve Lukoil'e yönelik yaptırımlarının ardından, büyük devlet şirketi konumundaki işleyiciler, Çin’in Rusya’dan yaptığı ithalatın büyük kısmını oluşturan ESPO petrolü alımlarını durdurdu. Çin’in ham petrol ithalatının yaklaşık onda birini işleyen Rizhao petrol terminalinin hedef alınması da İran akışlarını kısıtlıyor.

Genelde hassas petrol alımlarında daha fazla risk alan bazı özel rafineriler de Rusya’nın Uzak Doğu’dan gelen petrollerinden kaçınıyor. Bu temkinli yaklaşım, Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık’ın, Rus petrolünün önemli alıcılarından biri olan Shandong Yulong Petrochemical Co.’yu kara listeye almasından sonra ortaya çıktı. Tüm bunlar bir araya geldiğinde piyasada olağandışı bir endişe seviyesi yaratmış durumda.

"Oyunun kurallar değişebilir"

Singapur merkezli analiz firması Vanda Insights’ın kurucusu Vandana Hari’ye göre artan korku, son ABD önlemlerini önceki Batı kısıtlamalarından ayırıyor. Hari, “Rosneft ve Lukoil’e yönelik ABD yaptırımları biraz oyunun kurallarını değiştirebilir" dedi. Çinli alıcılar arasında artan tedirginlik, Hindistan’daki rafinerilerin de Rus petrolü alımlarını azaltmasıyla aynı zamana denk geliyor; bu da Batı’nın Kremlin’i Ukrayna’daki savaş için gereken fonlardan mahrum etme çabalarının nihayet etkili olmaya başladığını gösteriyor. Ancak Shandong eyaletindeki Dongjiakou gibi hâlihazırda kara listede olan limanların direnci, sıkı denetim ve yaptırım uygulanmadığı takdirde akışlarda yeniden artış olabileceğini öne sürüyor.

Sektör analiz firması Rystad Energy AS’e göre Çin’in deniz yoluyla yaptığı Rus ham petrolü ithalatı bu ay günde 500 bin ila 800 bin varil düşebilir. Bu da normal seviyelerin üçte ikisine kadar gerileme anlamına geliyor. İran’dan gelen akışlar ise günde 200 bin ila 400 bin varil, yani yaklaşık yüzde 30 azalabilir. Giderek artan miktarda hassas petrolün alıcı bulmakta zorlandığını söyleyen, gemi takip ve istihbarat şirketi Vortexa'nın Çin pazar analisti Emma Li, Çinli özel rafinerilerin ithalat kotasının azaldığını ve satıcıların varillerden kurtulmak için çaresiz olduğunu, bunun da fiyatları aşağı çektiğini belirtti.