Yedi Kollu Dev
Yapay zekaya en çok yatırım yapan yedi büyük teknoloji şirketi Wall Street’i de sırtında taşıyor. Endeksler art arda kırdığı rekorları bu şirketlere borçlu. Ancak bu denli yoğunlaşma önemli riskler de taşıyor.
Yapay zekaya en çok yatırım yapan yedi büyük teknoloji şirketi Wall Street’i de sırtında taşıyor. Endeksler art arda kırdığı rekorları bu şirketlere borçlu. Ancak bu denli yoğunlaşma önemli riskler de taşıyor.
17 Ağustos 2024, 00:00
Önce “Muhteşem Yedili” vardı. Microsoft, Apple, Nvidia, Amazon, Alphabet, Meta ve Tesla… Onlara bu isim verildi, geçen yıl boyunca ve bu yılın ilk üç ayında piyasaları domine ettiler. Wall Street’i sırtında taşıyan bu teknoloji şirketleri yapay zeka furyası sayesinde yatırımcıları borsada bir bozgun dönemi yaşamaktan kurtardı. Daha sonra ilk çeyrek bilançolarının açıklanmasıyla bunlardan üçünün havası söndü. Bahar aylarında Tesla ve Apple’ın performansı bu şirketlerin gerisinde kalınca gruptan düştüler. Daha sonra Google’ın ana şirketi Alphabet de onlara katıldı. Bu sefer isim değişti ve performansıyla Wall Street’in yüzünü güldürmeyi sürdüren dört teknoloji şirketine “Fantastik Dörtlü” denildi. Başta yapay zekanın itici gücü Nvidia olmak üzere yapay zekaya güçlü yatırımlar yapmayı sürdüren Meta, Microsoft ve Amazon. Bu hisselere “Muhteşem Yedili” ismini geçen yıl Bank of America’nın kıdemli yatırım stratejisti Michael Hartnett vermişti. Daha sonra Penn Mutual Asset Management’ın portföy yöneticisi George Cipolloni de Fantastik Dörtlü yakıştırmasını yaptı. Ancak bu dönem de kısa sürdü. Apple hisseleri nisan ortasında dip noktayı gördükten sonra satışlarda düşüşe rağmen şirketin yüklü hisse senedi geri alımlarıyla yeniden yükselişe geçti ve 16 Temmuz itibarıyla 234,8 dolar ile yeni bir tarihi rekor kırdı. Alphabet de aynı şekilde; mart başında gördüğü dip noktadan sonra temmuz başında rekor fiyat seviyelerine ulaştı. Tesla 2024’e kötü bir başlangıç yaptı. Bir ara Tesla, S&P 500 endeksinin en kötü performans gösteren hissesiydi. Ancak, nisan sonunda dip noktayı gördükten sonra özellikle haziran sonu ve temmuz başındaki performansıyla yeni yüksek fiyat seviyelerine ulaştı.
Evet, bu yedi şirket Wall Street’i yeni zirvelere taşıdı. Art arda yeni kapanış rekorları kırılıyor. S&P 500 endeksi 10 Temmuz’da ilk kez 5 bin 600 puan barajının üzerine çıktı, 16 Temmuz’da 5 bin 667 puan ile tarihi zirveye çıktı. Ancak bütün “bayram havası” temmuz ortasına kadar sürdü. Bu tarihten itibaren hem piyasa hem de Muhteşem Yedili hisseleri yoruldu. 16 Temmuz zirvesinden 23 Temmuz’a kadar S&P 500 endeksi yüzde 2 geriledi. Yeniden başa dönelim; bu şirketlerin performansına, satış ve kar rakamlarına bir bakalım. Önce, Wall Street’i ve hatta dünyayı omuzlarında taşıyan yapay zeka çılgınlığının öncüsü, grafik kart, yapay zeka işlemcileri üreticisi Nvidia. Nvidia hisseleri geçen yıl yüzde 239 ve bu yıl (23 Temmuz itibarıyla) şirketin yapay zeka uygulamalarına yönelik grafik işlemcisine talebin artması ve hisse senedi bölünmesinin etkisiyle yüzde 148 gibi müthiş bir performans gösterdi. Çoğu işlemci, “Nerede duracak?” portföyüne koyamayanlar “Artık geç kaldık” derken, yükseliş devam etti. Mayıs başında 83 dolar iken 20 Haziran’da ve 10 Temmuz’da 135 doların üzerine çıktı. Ancak, Nvidia da yoruldu, dalgalı piyasada 23 Temmuz’da 123 doları gördü ve bir aylık kaybı yüzde 2,8 oldu. Piyasa değerinde Nvidia ile rekabet eden Microsoft, geçen yıl yüzde 57, bu yıl da 23 Temmuz itibarıyla yüzde 18 yükseldi.
Eski adıyla Facebook olan Meta Platforms da geçen yılki yüzde 194’ün ardından bu yıl içinde yüzde 38 artış göstererek gayet iyi bir performans gösterdi. Amazon da geçen yılki yüzde 81 performansın ardından bu yıl yüzde 23 değerlendi. Apple, Alphabet ve Tesla’ya gelince… Alphabet, geçen yıl yüzde 58 kazandırdı, bu yılki performansı ise yüzde 30. Apple geçen yıl diğerlerine göre iyi bir performans (yüzde 48) göstermedi, bu yıl ise yıl başından beri yüzde 17 yaptı. Tesla ise geçen yıl yüzde 102 ile yedilinin arasında en çok kazandıran üçüncüydü, bu yıl haziran sonunda başlayan atağıyla geçen yıl sonundaki zirvesini geçti. Ancak kötü bilanço satış getirdi ve yıl başından bu yana 23 Temmuz itibarıyla sadece yüzde 1 kazandırdı. Yapay zeka çılgınlığı ilginç bir noktaya geldi; şirketler, üretken yapay zeka sohbet robotları oluşturmak ve işletmek için gereken donanımı satın almak için müthiş paralar harcıyor. Risk sermayesi şirketi Sequoia Capital’in raporuna göre, 2024 yılında bulut hizmet sağlayıcıları ve diğer şirketler yapay zeka donanımına 600 milyar dolar yatırım yapacak. Ve bu yatırımın yaklaşık yarısını Nvidia alacak. Zaten Nvidia’nın kârında müthiş bir patlama bekleniyor; 2023’te 4,4 milyar dolardan bu yıl 29,7 milyar dolara...
Peki bu yatırımların karşılığı alınacak mı? Uzmanlara göre, üretken yapay zeka için harika bir uygulama çıkarsa; evet. Büyük teknoloji şirketleri (Alphabet, Amazon, Apple, Meta ve Microsoft), çoğunlukla yapay zeka ile ilgili donanım ve Ar-Ge için tahmini 400 milyar dolarlık bir sermaye harcaması bütçeliyor. Bunun karşılığında devlerin 600 milyar dolar üretken yapay zeka geliri elde etmesi gerekiyor. Bu yıl toplam yapay zeka gelirinin 100 milyar dolar olacağı ve Google, Microsoft, Apple ve Meta’nın her birinin yapay zekadan yıllık 10 milyar dolar gelir elde edeceği tahmin edilirken, Oracle, ByteDance, Alibaba, Tencent, X ve Tesla gibi şirketlerin her birinin yapay zekadan 5 milyar dolar gelir elde etmesi bekleniyor. Bu nedenle Sequoia Capital uzmanı David Cahn, bu 500 milyar dolarlık açığın -eğer kapatılmazsa- patlamaya hazır bir balonla sonuçlanacağını öngörüyor. Ancak şöyle bir durum var; yapay zeka donanımına büyük yatırım yapan Muhteşem Yedili, bu alımları borçla finanse etmediği için yatırımın geri ödenmesi konusunda herhangi bir sorunla karşılaşmıyor ve parayı geri kazanma konusunda yatırımcı baskısıyla karşı karşıya değil. Çünkü bu şirketler yüksek kârlar elde ediyorlar.
Meta’nın 2022’de 23,2 milyar dolar olan kârı geçen yıl 39,1 milyar dolara çıktı. Microsoft’un geçen yılki kârı 72,4 milyar dolar, bu yılın ilk çeyreğindeki ise 22 milyar dolar. Amazon geçen 30,4 milyar dolar, bu yılın ilk çeyreğinde ise 10,4 milyar dolar kâr açıkladı. Apple’in kârı azalıyor, 2022’de 99,8 milyar dolardan geçen yıl 97 milyar dolara inerken, 2023 son çeyrekte 34 milyar dolar olan kâr rakamı bu yılın ilk çeyreğinde 23,6 milyar dolara indi. Yapay zeka yatırımlarına öncelik veren Alphabet, iş gücünü de buna göre yeniden yapılandırmaya devam ediyor. Google AI tarafından geliştirilen test aşamasındaki sohbet robotu Gemini’nin OpenAI’nin mevcut modeli GPT-4’ü geçmesi bekleniyor. Google, 2023 sonu itibarıyla küresel aramada yüzde 91,6 paya sahip. Hedefi yapay zeka yeteneklerini entegre ederek hakimiyetini sağlamlaştırmak. Donanıma büyük yatırım yapan Meta, 2024 sonuna kadar yaklaşık 600 bin GPU’luk bir stoka sahip olacak. ChatGPT üreticisi OpenAI’ye yapılan 13 milyar dolarlık yatırım da dahil olmak üzere, yazılım ve yapay zeka inovasyonunda pazar lideri olan Microsoft, ChatGPT’yi Bing arama motoruna entegre etti ve tüm yapay zeka sohbet robotlarını, “Microsoft Copilot” adı verilen tek bir yapay zeka deneyiminde birleştirdi.Amazon, 30 yıl içinde dünyanın en büyük online perakendecisi, bulut hizmeti sağlayıcısı ve dijital eğlence platformlarından biri haline geldi.