Yeni biyoteknoloji milyarderi Çin’de Merck’i nasıl geçti?
Michelle Xia, ABD’deki ilaç firmalarında edindiği deneyimin ardından memleketi Çin’de kendi biyoteknoloji şirketini kurdu. Geçen yıl yapılan bir denemede, şirketinin kanser ilacı, dünyanın en çok satan ilacı olan Merck'in Keytruda'sından daha etkili oldu. Hızla yükselen hisse senedi Xia'yı milyarder yaptı.
Michelle Xia, ABD’deki ilaç firmalarında edindiği deneyimin ardından memleketi Çin’de kendi biyoteknoloji şirketini kurdu. Geçen yıl yapılan bir denemede, şirketinin kanser ilacı, dünyanın en çok satan ilacı olan Merck'in Keytruda'sından daha etkili oldu. Hızla yükselen hisse senedi Xia'yı milyarder yaptı.
17 Temmuz 2025, 12:32
Michelle Xia (Fotoğraf: Akeso)
Michelle Xia, ABD’de araştırma ve biyoteknoloji alanında 12 yıl geçirdikten sonra, Amerikan yaşam bilimleri sözleşmeli araştırma şirketi Crown Bioscience’da çalışmak üzere Çin’e döndü. Kısa sürede, Çin’deki hastaların en yeni ve en iyi ilaçlara ABD’dekilere kıyasla çok daha uzun sürede erişebildiğini fark etti. O zamanlar Xia’ya göre, ABD’de onaylanan bir ilacın Çin’de piyasaya çıkması sekiz ila on yıl sürüyordu. Xia o dönem, Çin'de ilaç geliştirme konusunda fazla yenilik olmadığını hatırlıyor. Çin, ABD ilaçlarının kopyalarını üretiyordu, ancak büyük bir gecikmeyle. Bu durumu değiştirme hırsı ve sektörel deneyimle donanmış olarak, 2012 yılında Crown Bioscience’dan iki eski iş arkadaşı ve başka bir kurucu ortakla birlikte Hong Kong’un batısındaki Zhongshan şehrinde bir biyoteknoloji şirketi kurdu. Şirketin CEO’su, yönetim kurulu başkanı ve başkanı olarak liderliği üstlendi. Şirkete, iyileşme tanrıçası olan Yunan mitolojisindeki bir figürden esinlenerek Akeso adını verdiler.
Dünyanın en çok satan ilacına karşı testi geçti
Akeso’yu Hong Kong Borsası’nda halka arz ettikten beş yıl sonra, şirketin öne çıkan akciğer kanseri ilacı, ilaç dünyasında büyük ilgi çekti. Geçen yıl Çin’de yapılan Faz 3 klinik denemesinde, Akeso’nun ivonescimab adlı ilacı, 2024’te yaklaşık 30 milyar dolarlık satışla dünyanın en çok satan ilacı olan Merck’in Keytruda’sından daha etkili oldu.
Bir yılda hisseleri üç katına çıktı
Adı daha önce pek bilinmeyen bir Çinli firmanın Merck’in en çok satan ilacını geride bırakması, Akeso hisselerinde patlamaya neden oldu. Son bir yılda neredeyse üç katına çıktı. Forbes, Xia ve ailesinin şirketin yüzde 8,5’lik hissesi sayesinde Xia’nın servetinin 1,2 milyar dolar olduğunu tahmin ediyor. 58 yaşındaki Xia, Çin’de sağlık alanındaki yalnızca dokuz kadın milyarderden biri (bunların ikisi servetini miras aldı) ve dünyada sağlık sektöründe kendi servetini yaratan 13 kadından biri.
Xia için daha önemli olan ise şirketinin yenilikçi olması. Akeso, çok övgü toplayan kanser bileşiğinde, iki mevcut yöntemi tek bir enjeksiyonluk ilaçta birleştirdi: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerine saldırmaya teşvik etmek ve tümörlerin kan akışını keserek onları aç bırakmak. Summit Therapeutics’in yönetim kurulu üyesi Robert Booth, “Genelde bu iki yöntemin birleştirilmesi pek dikkate alınmaz. Michelle bunu denemekten korkmadı" dedi.