Suriye’deki yeni hükümet ılımlı bir yönetim vaat ediyor ancak yetkililer kadın hakları veya seçimler gibi konularda herhangi bir taahhütte bulunmuyor. Liderler ülkenin geleceği için ne planlıyor?

---

24 Aralık 2024, 13:43 Güncelleme: 24 Aralık 2024, 13:57

Suriye’nin yeni lideri Ebu Muhammed el-Golani, günlerini danışmanlarıyla görüşerek, ABD’li diplomatlar, Türkiye, Ürdün, Katar ve Suriye’deki dini mezheplerin liderlerinden oluşan bir ziyaretçi akınıyla geçiriyor. Hepsi aynı şeyi bilmek istiyor: Golani, savaşın harap ettiği 23 milyonluk ülkeyi nasıl yönetmeyi planlıyor?

Beşar Esad rejimini deviren isyana liderlik eden savaşçı da buna bir cevap arıyor. ABD yönetimi tarafından bir dönem terörist ilan edilen Golani, savaş kıyafetlerini takım elbiseyle değiştirdi. ABD karşıtı olarak Irak'ta El Kaide saflarında savaşan Golani, son yıllarda pragmatik bir siyaset anlayışını destekleyerek kendisini daha ılımlı bir figür olarak yeniden konumlandırmaya çalıştı. İsyancıların hızlı zaferinin ardından gazetecilere verdiği demeçte “İnsanların büyük hırsları var ama bugün gerçekçi düşünmeliyiz. Suriye'nin pek çok sorunu var ve bunlar sihirli bir değnekle çözülmeyecek” dedi. 

Yıllardır Suriye'nin kuzeybatısında küçük bir bölgeyi yöneten Golani ve grubu artık Şam'ı kontrol ediyor ve Aleviler, Hıristiyanlar ve Kürtler dahil milyonlarca Suriyeliye hükmediyor. Son saldırılarda ele geçirilen ilk şehir olan Halep'te grup kiliselere dokunmadı ve kapsayıcı bir yönetim sözü verdi. 

Ciddi kararlar vermesi gerek

Golani, ona bağlı HTŞ ve müttefik direniş gruplarının liderleri, on yılı aşkın bir süredir devam eden iç savaşın ardından barışçıl bir yeniden inşaya ya da dış güçlerin müdahalesiyle körüklenen yeni mezhep çatışmalarına kapı açacak kararlarla karşı karşıya. İsyancı liderin önündeki en büyük zorluk düzeni ve hükümet hizmetlerini sağlamak. Grubu HTŞ, isyancıların elindeki beş milyonluk bölgede esasen tek bir şehri yönetiyordu. Tüm ülkeyi yönetmek ise oldukça zor bir iş. Yaklaşık 25 bin savaşçı Suriye'nin en büyük şehirlerine yayılmış durumda ve sivil yetkililerin de eli kolu bağlı. HTŞ siyasi işler bürosu üyesi Muhammed Halid gazetecilere verdiği brifingde grubun yapılacaklar listesini açıkladı: İsyancı grupları ulusal bir orduda birleştirmek, Suriyeli mültecileri geri getirmek, bir anayasa yazmak ve hükümet bakanlıklarına personel sağlamak.

Bir yıl sürecek geçiş dönemi

Khaled, Golani ile birlikte yeni hükümetin çerçevesini çizmek için bir yıl sürecek bir geçiş dönemi öngördüklerini söyledi. Kadınların kıyafet kuralları, LGBT bireylere yönelik muamele ve alkol tüketimi gibi gündemdeki sosyal meselelerin tartışılacağını ve seçimleri beklemek zorunda kalacağını söylediler. Daha geniş anlamda Suriye'nin gidişatı, ülkede askeri üsleri bulunan ve Ortadoğu'daki dayanak noktası olan Rusya ile Esad rejimini desteklemek için desteklediği savaşçı grupları gönderen ve Suriye'yi uzun süredir bölgesel güç elde etmek için bir arena olarak kullanan İran'ın etkisini şekillendirecek.