Bu ay içinde ABD’de yeniden başkanlık koltuğuna oturacak Trump, Ukrayna'daki savaşı sona erdirme sözü verirken yaptırımları idareli kullanacağını söyledi. Müstakbel başkanın bu tutumu yaptırımların etkinliğine ilişkin soru işaretlerini yeniden gündeme getirdi.

---

02 Ocak 2025, 23:00

Moskova'nın 2022 kışında Ukrayna'yı işgal etmesinden bu yana onlarca ülke tarafından Rus bankalarına, şirketlerine ve insanlarına binlerce geniş kapsamlı yaptırım uygulandı. Şimdi, 1000 günden fazla bir süre sonra, seçilmiş Başkan Donald Trump göreve gelmeye hazırlanırken, yaptırımların etkinliği ve devamlılığı  hakkındaki soruların yeniden incelemeye alınması bekleniyor.

Yaptırımlar pazarlık kozu mu olacak?

Trump “Yaptırımları mümkün olduğunca az kullanmak istiyorum” dedi. Ayrıca savaşı bir günde sona erdirme sözü vererek Ukrayna'ya yönelik ABD politikasında bir değişim olacağını açıkça ortaya koydu.Uzmanlar yaptırımların ve devam eden askeri yardımın herhangi bir müzakerede pazarlık kozu olacağının neredeyse kesin olduğuna inanıyor.

Savaşın ilk aylarında ekonomik kısıtlamaların yakında Başkan Vladimir Putin'in rejimini zayıflatacağı ya da rubleyi yıkacağı yönündeki tahminler tutmadı. Putin başkanlık koltuğunda oturmaya devam ediyor ve güçleri savaş alanında kazanımlar elde ediyor. Ancak 2013 yılında ülkeden kaçan ve şu anda London Business School'un dekanı olan Rus ekonomist Sergey Guriev, ekonomik yaptırımların savaşa hızlı bir son verebileceği fikrinin her zaman gerçekçi bir değerlendirmeden ziyade bir umut ürünü olduğunu söyledi.

Yaptırımlar için hızla harekete geçildi

Guriev'e göre daha iyi bir başarı ölçütü, yaptırımların Moskova'nın savaşı etkili bir şekilde yürütme kabiliyetini engelleyip engellemediğini sormak. O ve diğer bazı analistlere göre bunun cevabı evet. İşgalin ardından ABD, Avrupa ve müttefikleri, hızlı bir şekilde savaşa yanıt verdiler. Moskova'nın küresel finans sistemine ve ABD dolarına erişimini büyük ölçüde kısıtlayarak Rusya'nın en değerli ihracatı olan petrolü satma kabiliyetini kısıtladılar.

Batılı bankalar 300 milyar dolardan fazla Rus varlığını dondurdu. Hükümetler, bazı ileri teknoloji silahlar da dahil olmak üzere çok çeşitli hizmet ve malların alım ve satımını yasakladı. Daha önce ithal ettiği gazın yüzde 40'ını Rusya'dan alan Avrupa, bu bağımlılığından kurtulmak için harekete geçti. 

“Yaptırımlar olmasaydı savaşı kazanmış olabilirdi”

Guriev, “Yaptırımların uygulanmadığı bir dünya hayal edin. Yaptırımların Putin için sorun yarattığı, cebindeki kaynak miktarını azalttığı ve dolayısıyla Ukrayna'da hayat kurtardığı çok açık. Yaptırımlar olmasaydı Rusya şimdiye kadar savaşı kazanmış bile olabilirdi” diye konuştu.