Yatırımcı baskısıyla yeniden yapılanan holdingler, büyümek için artık küçülmeyi tercih ediyor. 2025’in en dikkat çekici anlaşmaları, ayrılma kararlarıyla şekilleniyor.

---

04 Eylül 2025, 15:15

Bu yıl anlaşma trafiği hız kazandı. Şirket ‘boşanmaları’ da öyle. Bu yılın en büyük anlaşmalarından bazıları, geçmişte yapılmış dev birleşmelerin çözülmesini içeriyor. Haziran ayında Warner Bros. Discovery, artan yatırımcı memnuniyetsizliğine boyun eğerek ikiye bölüneceğini açıkladı. Bu karar, AT&T’nin WarnerMedia’sı ile Discovery’yi yaklaşık dört yıl önce 43 milyar dolarlık bir anlaşmayla aynı çatı altına getiren birleşmenin geri alınması anlamına geliyor. Geçen ay ise Keurig Dr Pepper, kahve zinciri JDE Peet’s’i 18 milyar dolara satın almayı kabul etti. Bu anlaşma, 2018’de birleşen gazlı içecek ve kahve işlerini yeniden ayırmanın ön adımı olarak açıklandı.

Yatırımcılar artık holdingleri tercih etmiyor mu?

Son adım bu hafta salı günü Kraft Heinz’dan geldi. Şirket, Warren Buffett ve bir özel sermaye şirketinin gıda devlerini birleştirmesinden on yıl sonra ikiye bölünme planlarını açıkladı. Anlaşmaları yapanlar, yatırımcıların, birleşmelerle vaat edilen maliyet tasarruflarının gerçekleşmemesi veya hızlı büyüyen birimin diğer bölümler tarafından aşağı çekilmesi nedeniyle artık holding yapısındaki şirketleri tercih etmediğini söylüyor. Sanayi sektörü, bu tür çözülmelerin ilk yaşandığı alanlardan biriydi. Örneğin, 2024’te tamamlanan üçlü bölünme, General Electric’in dev bir holding olarak hükümranlığını sona erdirdi.

Hukuk firması A&O Shearman’da birleşme ve satın alma ortağı olan Romain Dambre, birçok büyük şirketin sonunda "holding indirimi" denilen bir duruma düştüğünü söylüyor. Bir sektörde bir şirket böyle bir adım attığında, bu diğerleri için de “kartopu etkisi” yaratıyor. Dambre, “Yatırımcılar, parasını ne yaptığını açıkça bildiği bir şeye yatırmak istiyor” dedi. 

Bankalar kazançlı çıkıyor

Bu yeniden yapılandırma dalgası, anlaşma faaliyetlerinde yeniden canlanmaya yol açtı. LSEG verilerine göre ABD’deki anlaşma hacmi çarşamba itibarıyla bir önceki yıla göre yüzde 23 arttı. Yine de tüm şirketler dev birleşmelerden kaçınmıyor: Yılın en büyük anlaşması şu ana kadar Union Pacific’in rakibi Norfolk Southern’ı 71,5 milyar dolara satın alması oldu. Tüm bu hareketlilik, bankacılar için büyük ücretler anlamına geliyor.

Bazı durumlarda bankalar, hem birleşmelerde hem de ayrılmalarda danışmanlık yapıyor. Butik yatırım bankası Centerview Partners, 2015’te Kraft Foods’un birleşmesinde 60 milyon dolara kadar danışmanlık ücreti kazandı; şimdi de Kraft Heinz’ın ayrılma planında onlarca milyon dolar kazanması bekleniyor. JPMorgan ise AT&T’nin Warner Media’sı ile Discovery birleşmesinde danışmanlık için 15 milyon dolar, finansman hizmetleri için ise 140 milyon dolar kazanmıştı. Şimdi aynı banka, Warner Bros. Discovery’nin ayrılma sürecine de danışmanlık yapıyor.

Medya şirketinin hisseleri, birleşmeden bu yana neredeyse yüzde 60 değer kaybetmişti. CEO David Zaslav, bu birleşmeyi, azalan ancak karlı olan kablolu TV işinin yerine geçecek bir büyüme kolu olarak yayın platformları ve stüdyolara güvenerek planlamıştı. Şirket, bu birleşmeyi finanse etmek için 50 milyar dolardan fazla borç aldı. Zaslav maliyetleri düşürmeye çalıştı ancak bu kesintiler şirketin rekabet gücünü zayıflattı. Durum, kablolu TV ağlarında yaşanan 9,1 milyar dolarlık değer düşüklüğüyle daha da kötüleşti.

Tüketici şirketleri mercek altında

Portföyleri yeniden gözden geçirme baskısı, özellikle farklı ürün yelpazelerini anlaşmalarla bir araya getiren tüketici şirketleri için daha da yoğun oldu. Birçok şirket, yatırımcıların teknoloji ve sağlık hisselerine yönelmesiyle göz ardı edilmiş hissetti.

Ağız bakım ürünü Listerine’den diz protezine kadar her şeyi satan Johnson & Johnson, daha hızlı büyüyen segmentlerine dikkat çekmek isteyen şirketler arasında yer aldı. J&J, 2023’te tüketici ürünleri işini ilaç ve tıbbi cihaz operasyonlarından ayırarak “Kenvue” adında yeni bir şirket kurdu. O zamandan beri Kenvue, kendi stratejik incelemesini yapması yönünde aktivist baskılarla karşılaştı.

Froot Loops üreticisi Kellogg, 2023’te iki şirkete bölündü: Kellanova adında bir atıştırmalık devi ve WK Kellogg adında Kuzey Amerika merkezli bir kahvaltılık gevrek şirketi. Kellanova, daha sonra yaklaşık 30 milyar dolara Mars’a satılmadan önce bir başka aktivist baskıyla anlaşma yapmaya zorlandı. Ferrero da temmuz ayında kahvaltılık gevrek işini 3,1 milyar dolara satın aldı.

Kraft Heinz örneğinde ise birleşme sonrası ‘sinerji’ yaratmak için uygulanan aşırı maliyet kesintileri başarısız oldu. Şirketin CEO’su, işin karmaşıklığının şirketin faaliyetlerini zorlaştırdığını kabul etti. Ancak Kraft Heinz’ın en büyük hissedarı olan Warren Buffett, Wall Street Journal’a yaptığı açıklamada, ayrılma planının maliyetli ve yıkıcı olacağını ve hissedarların bu konuda oy kullanması gerektiğini söyledi.

---